Sabtu, 22 Januari 2011

Agama & Budaya Bali di persimpangan jalan

Agama & Budaya Bali di persimpangan jalan

Om Swastiastu, Om Awighnamastu Namo Siddham. Terlebih dahulu, kami haturkan pangaksama mohon maaf sebesar - besarnya ke hadapan Ida Hyang Parama Kawi - Tuhan Yang Maha Esa serta Batara - Batari junjungan dan leluhur semuanya. Agar supaya, tatkala menceriterakan keberadaan para leluhur yang telah pulang ke Nirwana, kami terlepas dari kutuk dan neraka.

Lontar Usada Tiwang 20b – 30b

Lontar Usada Tiwang 20b – 30b

Ta, bangkiang kaku makaukud, tunggal mabading sakit, inan kunyit, jebugarum, ulig, uwapakna. [20b]
Ta, kuping sakit buka tumbak, sa bungan nyuh, isin rong gagambiran, raginya sari lungid, yeh candhana, sembarakna karnnanya.
Ta, witing lara mangacuk ancuk mwah nunggek, paling rangsek, nga, sa, don pungut, isen kapur, katumbah, sembarakna.
Ta, weteng kaku maka ukud, mangduhan mailehan, muwah ngohan, tur macelos atinya, tangan sukunya asrep, sa, babakan badung, lunak tanek, sami mapanggang, liligundi muanina, mica, 3, besik, yeh juwuk, juang a takeh, cuka a takeh, tahapakna.
Ta, beseh sagnahna, sa, pamor bubuk, yeh limo, olesakna.
Ta, basang sakit laut seneb, ngaba kulunatina, sa, muncuk pule, kunit, bawang tambus, banu ketan gajih, tahap.
Ta, koreng, sa, isen kapur, sada wayah, pipis, wdakakna. [21a]
Ta, koreng, úa, don lumba-lumba, trikatuka, goreng, juang lêngisne, olêsakna.
Ta, gênit, úa, jajangutan, trikatuka, pipis wdakakna.
Ta, gênit, muwah koreng, úa, akah kayu nasi, sari kuning, gintên cêmêng, ulig, prês, tutuh irungña.
Ta, pacablegbleg, úa, êmbong dapdap sakti, asaban candhana, pamor bubuk, ulig, wdakakna.
Ta, ñakitang lulud, úa, kapasilan dalima, isen kapur, bawang, gula pasir, ulig, tambus, wdakakna.
Ta, suku lara, úa, carmmaning tangulun, trikatuka, yeh arak, ulig, wdakakna.
Ta, parangi, úa, tain bêsi, trusi, yeh juwuk, olêsakna.
Ta, panulak parang, panulak gring agung, panulak sisik, úa, don pungut, ne [21b] ngungkulin tukad, don basa, ne di sisin yehe, batun undis, cêkuh, bras miyik, wdakakna.
Ta, bêsêh tanpa sangkan, úa, akah kêm, tapuk buah, 7, tapuk manggis, 7, bêsik, kulit taluh, 1, wdakakna. Malih panutsutanna, muncuk buwu, 3, matali bnang slêm, 3, ileh. Lolohna, adas, pineñug.
Ta, tuju pêtêng, úa, kêtan, kunit, sêmbarakna, rari guling di damara.
Ta, tuju pêtêng, úa, babakan kasambi daha, isen kuñit, katumbah, 2, bsik, asêm, raris dadah, olesakna.
Ta, maluas, sêmutan, úa, babakan kelor, babakan pule, akah awar-awar, akah teter, akah tuwung kripit, bras bang, bawang matambus, bangle, jae, isen rong, tabia bun, [22a] trikatuka, yeh cuka, wdakna sukune.
Ta, tuju maluang, sêmutan, úa, babakan kusambi, babakan kacêmcêm, babakan juwêt, akah madori putih, kulit juwuk purut, sentok masui, trikatuka, yeh arak, wdakakna ring laraña.

Awighnamastu nama sidam. Om Saraswati patastra ya namah. Iki usada sari, nga, pinaka ratuning usada uttama dahat, apan tambaning sari uttama, nga, dharma usada, kalimosada sami mulih ring usada sari, arang wong wikan, ring rasaning usada sari, nora kweh kang winilang Sanghyang Guru Reka, Sanghyang Brahma, Sanghyang Wisnu, Sanghyang Swara, Sanghyang Tiga juga sakti juga ngawawa ring kana, bapanta tatiga lawan tiga, nyan ta lekasnya maka wyan kawyan nira ring bhuwana alit, bhuwana agung, tiga juga ngawawa ring kana suksma munggwang [22b] sada, dharmma usada, kalimosada, apan balian tiga, wong lara tatiga, nyan ta lwirnya, kang balian lanang, wadon kalih, kang lara, lanang wadon kedi, kang tamba, panes asrep dumalada, kang agring, panes asrep, sebaha ngawelara tunggal, kang angawe tamba dewasanya, Sanghyang Iswara Brahma Wisnu, nandangana lara bayu sabda idep, marimma ning hana kalimosada, jatyanira sanya uttama, kayeki kramanya, ujaring sastra sanga, katiklaning genta pinara pitu, buddha kacapi, nyan rasanira uttama, putwinya mawas meneng bayu anglara, bayu pjah, bayu amigrahanin manusa, amigrahanin dewa, mwah wuus ri siddhining mantra, wnang sira ngusadanin amasang tamba, tur umamat pangupah, umalapakna pradaksina, wnang wong mangkana apan sira wuus ring rasanning sastra sanga, patikelaning genta pinara pitu, buddha kacapi, mwang kalimosadi jatya, kunang ta angapti wruh tumakita [23a] ring angsara umalap lampah mangusadanin, yeki kramanya uttama. Balian ne ring raga kawruhakna rumuhun, balian tatakson, magnah ring siksikan, nga, I Undhaka, muwah balian wadon nika, balian dudukan, balian lanang magnah ring ulunati, balian kedi magnah ring pabahan, nga, Sanghyang Sira Kul Putih. Nyan tatiga baliane mawisesa, balian ring raga sarira, pinugrahan Ida Sanghyang Wisnu, Jalarani Kasiapa Siddhi, muwah anggawe dasa rwa sandhi sakti mangleyak Ida Sanghyang Brahma, Bhagawan Mrecu Kundhamaka jalaran nira, hana bhuta wisesa, anggawe gring, nga, bhuta preteka kala dngen, bhuta ajil, bhuta sliwah, bhuta ludira, bhuta ari ari, ika nggawe gring janma manusa, ika kama, sa, juga maka rencang, Bhatara Brahma, ri sandhingira pinaka proban Bhatara Wisnu, Sanghyang Suksma Dharmma Wisesa, Sanghyang Dharmma Wisesa, Sanghyang Suksma [23b] Dharmma Wisesa, ika nggawe tambaning manusa, angusada sakalwiring lara purnna, patuh idep Sanghyang Iswara, angawre maka sadyanida Bhatara Brahma, Bhatara Wisnu, hyuning suksma, twinya tan tatwa ya.

Yanya wora kinceh awaknya, bokanyane plipit bulun matane saling tumpahin, muwah clengik clengik, upas mamri, nga, milara, ta, loloh lumut batu ne nguda, bawang tambus, pula sari, adas, yeh jun taneg, tahap.
Yan pengeng lempuyeng, panas dingin tusing mising, upas tapas tamparo milara, ta, lolohnya, babakan tui putih, bawang adas matambus, majatu lumut gebeh, nyuh tunu, kadi komake abatu, tahap.

Ta, mpuk genit, sa, mica,9, suruh temurose, 3, bidang, bangle, 3, yis, ma, om kjar, daging kjar, 3.
Ta, soca [24a] kanin, sa, mbotan isen, montong kasa, montong kuning gamongan, tmutis, basanya sari kuning, remek daging, ginten cemeng, sari, sami tambus, supatakna, wdakakna, rwaning limo, lempuyang arum, sami manyahnyah, aworana bras.
Ta, mtu bukat rentengan laware, sa, bungkil gedang saba, montong sarining, tahap. Uwapnya bungkil gedang saba, usug wangkong, sa, tmutis, lunak tanek, madadah.
Ta, mejen, sa, mpol gagang tambus, tain yeh, tahap.
Ta, mejen, sa, yeh embo, injin, bawang adas, tahap. Uwapnya, isep nanah, isep getih, bawang adas. Wedaknya, gamongan gede, nyuh tunu, bawang tambus.
Ta, mejen, sa, carmmaning asem daha, bakar, bawang tambus, urapakna.
Ta, mejen, sa, tui putih, lunak tanek mabakar, bawang [24b] tambus, bras.
Ta, mtu bol, sa, kangkang yuyusakamulan, bun nanipi sakamulan, nyuh matunu, sari lungid, sada wayah tahap, pule, nyuh matunu, sari lungid, panjelang, musi, tahap.
Ta, mtu bol, rwaning bengkel, adas, tahap.
Ta, bol mtu, sa, carmmaning undis, 3, muncuk, bangle, 3 yis, trikatuka, wdakakna.
Ta, mtu bol, sa, akah kenangga, akah dawusa, rwaning sembung, bawang tambus, yeh ktan gajih, tahap.
Ta, bol metu, sa, lublub dapdaptis, akah pucuk putih, yeh ketan gajih, bawang tambus, tahap.
Ta, bol metu, sa, rwaning pancarsona, kunyit, santen kane, bengkes, wus mateng, pinres, tahap.
Ta, bol metu, sa, akah nasi-nasi, yeh ketan gajih, tahap.
Ta, bol metu, sa, carmma- [25a] ning sulastri, carmmaning nagasari, carmaning kalampwak putih, bun nanipi, isinrong, tahap.
Ta, rare nangis ring wngi, sa, sembung pupukna, ma, om ku pukulunna ha.
Ta, dada ngangsur, sa, dukut lepas, kamiri lanang, adas, sembarakna.
Ta, edan, sa, sembung kuwuk, daringo kasuna, uyuhing rare lanang, puhakna ring mata, ring irung, kuping, ma, om ahohaeh, ai-ai, syawya sruha nama swaha.
Ta, warang wareng, sa, cmelan, gula, trasi, tahap.

Ta, warang, sa, yuyu iseni saang, panggang pangan, hayo nginum banyu. Panyaak, sa, rwaning paya puwuh, tampelakna, sasantun, arttha, 250, ma, kokokan matinggah sisin pagah, lebur tka geseng, 3. Pangurung, sa, don paspasan, majatu ban bama bang, mauyeg, olesakna, ma, om mpu watek dewata, paum, [25b] Bhatara Hyang Guru nora ditu, sing tka padha urung, yan hana wwang mangawa pracihna adengan tur magnah ring madyanya nora mawas twinya, sinanputan dening wastranya, menengin pepetannya, tur kna ambat dening pepetnya, ika wwang luwih luputinggring, sajabaning umurnya, doh ikang gring, wong prakosaning dusta, nga, malih hala yan doyan bangkit, mangkana wisanya. Iki sikuting wwang mangawa guna, yanya wwang tlapakan tangannya makalangan, tur nora sya hanya labuh, ika wwang maguna lewih, wonga yasa purnna, ngalwih pengaruh wongiku, doya nangategteg katu, madadagangan prawretinnya tur kaya, samangkana kattamannya.
Malih yana wwang ngawa tngeran ring pipi malih tuwinya adengan, ika jadma pangaruh, doyan akeh biayanyasih, wulan samekdi nginging tan sih, nga, mangkana wwang ika.[26a]
Malih yan hana wwange maciri pipinya cedek senanding adengan, luh yadyan muani, padha jayanya, reres angupa desa, nga, tan wangde patwatwa ananggih kara hayon.
Malih yan hana wwange nene ngawa sukat ring tangannya, waya ri nakanya pelet, yan kari urip kumantas twatwa, nora hana gring wau manjing ring pangubugannya, ratu angalapaken pandhung, nga, suka sugih wekas wekas.
Malih yan hana wwang adengan ring prabhunya matitis papelengan, baingin sinaputin mneng, nga, glis twinya pjah, apan dewa dumadi jadma, lwih uttama.
Malih yana wwange adengan ring pabahannya mnengin usehannya, wong jampana, nga, tong dadi kapapalan doyanya, reka guru, nga, roko tngerannya.
Malih yan hana wwang cdek ring karnnanya, kiwa muwah ring tngen, dulang mreta, nga, madadagang pawretinya. [26b]
Malih san hana wwang ri tampak tangannya kadi usehan tras, tan sapira kaotamanya wwang mangkana, asih gawe mtu sadhana, magawe sugih, idepnya satata sadhana amukti pakewuh, nga, tan wande manmu bagya.
Malih yan hana wong matanda ring lalatanya kanten mausehan patngahing lalatannya, doyan bijuh anak, asing tandurnya ngawe mupna, malih yan hana wwang cablang, tuwed bau, nga, doyan anta, malih yan hana wwang bolang, pangaruh sajawwangika, bobok sajagat, nga, dharmmape mangwika.
Malih yan hana wwang astanya pamjangan aneh ring kamawan, diastu [27a] ring keri, ambar bhuwana, nga katah adwe samitra, bisa angala wandhawa mangkana kattamanya.
Malih yan hana wwang coda ring dadanya, randha prakosa, nga, wani ring satru wwang mangkana.
Malih yan hana wwang ibih batun butuhnya, wintang angendit wulan, nga, byuh anak, byuh rabi, awet tuwuhnya, sarwwa tandura nadi.
Malih yan hana wwang lwir saliwah pawakanya, wong lamaya, nga, bra tiwinya ring karyya, mamadat mamotah doyan santa, pring dala.
Malih yan hana wwang rare nene wau lekad saking bhaga wasa ibune, ari arinya dadi kalung, dadi salimpet, ring tangan rarene maseetan, ari ari iki wnang duduk, jemuh apanga tuh, bakta mamaling becik anggen sabuk anggen seet, ring tras wnang dadi [27b] sira aji sunglap , dadi sira maya maya, tan katon dening satru.Mangkana katta maning ari ari ika, anggen isin sabuk wnang, bakta kapayudan wnang. Malih yan urip rare ika, yadnya padem, yana urip, yan lanang, tar wnang kapapalan, dira purusa, sugih byuh daya, tan kurang pangan kinum.
Malih yan hana wwang adengan ring karmmanya, maka ro roman karmmanya madaging adengan sekar gading, nga, ika wwang mamlik, doyane manggih kadang wargga, yana lanang wong ika, luluh asih, yana wadon wong lanang akweh kasmaran, mangkana kagunan wonge adengan ring karmma kalih.
Malih yan hana wwang adengan ring panasarnya, malih ne ring jroning panasarnya guah adengan ika, kalumanik, nga, bisa makaryya, kelangan sring doyanya, kewala bantas cacad, brayane akeh iri.
Malih yan hana wong wetu ring, ra, u, [28a] tur lanang, turu sesih, nga, tengah yus doyan mati. Ra, pa, witu nungkul, nga, tur lanang, awet yus doyan.
Malih yan hana wwang wetu ring, Ra, pwa, tahan baret, doyan nglah somah mati, pyanak mati.
Malih yan hana wwang wetu ring, ra, tur lanang, awet tuwuhnya, asewe nora dwe rabi.
Malih yan hana wwang wetu ring, ra, ka, tur lanang doyanya mati labuh, menek kayu twat ron rubuh, nga.
Malih yana wwang wetu ring, cu, u, tur lanang, gunung tangis, nga, doyan katinggalan bapa ibu, kari rare tinggalinya.
Malih yana wwang wetu ring, ca, pa, gunung kutila, nga, doyan nglah nyama mati.
Malih yana wwang wetu ring, ca, pwa, tur lanang, gunung pincat, nga, doyan nglah somah mati, tur durung adwe anak. [28b]
Malih yana wwang wetu ring, ca, wa, tur lanang, gunung blah, nga, mwani yadyan luh, yan luh mati adwe anak doyan, yan lanang mati katadah doyanya.
Malih yana wetu ring, ca, ka, pancing sekar, nga, doyan katinggal rabi.
Malih yana wwang wetu ring, a, u, tlaga asat, nga.
Malih yan wwang wetu, a, p, tlaga kingking, nga, balanya nyakitang basang.
Malih yan wwang wetu ring, a, pwa, putri hmas, nga, yaniyanya doyan buron.
Malih yan wwang wetu ring, a, ka, swah angurubin gusih nga, rahayu wetu ring rare, doyanya acacala.
Malih yan wwang wetu ring, bu, u, gagak ikapa, nga, sakit basang bayanya, sakit tras, mamuruh.
Malih yan wwang wetu ring, bu, pa, yan ahusampurnna, rahayu, twa twa manggih sadya. Malih yan wwang wetu ring, bu, pwa, [29a] paksi anengkuk tluh, nga, sadya rahayu, ya awet tuwuhnya, patwa twa amanggih rahayu.
Malih yan wwang wetu ring, bu, wa, yadyan lanang, pararasanya lwir wong wadu, doyanya, yan ring sami tranya dharmma upama tanana dulu muk, amanggih rara kingking, jlene kagawe, wicaksana tur pradnyan, tlaga apit pancoran, nga, doyan glis katinggalan rabi, doyan sring amanggih kapapan manah.
Malih yan wwang wetu ring, bu, ka, guru sandhi, nga, angusadanin, doyan siddhi pantis denya ngucap, sihin braya kadang wargga, mangkana katuturanya.
Malih yan wwang wetu ring, wre, u, ulan rantunin wintang, nga, matutur bisa, mapyulah suged, yadyan lanang yapwan wadon, kelaka ring urip.
Malih yan wwang wetu ring, wre, pa, langkep penentang, nga, doyan amanggih duhkita, yaning wetunya anuju dawuh [29b] hala, yanyan anuju dawuh hayu, amadhya patemunya, yawyaktinya.
Malih yan wwang wetu ring, wre, pwa, ulan tumanggal, nga, doyan katinggalin priya.
Malih yan wwang wetu ring, wre, wa, doyan tan dwe anak, gni angin, nga, panambara.
Malih yan wwang wetu ring, wre, ka, gni laya, nga, doyan ilaban dening glap kojaranya.
Malih yan wetu ring, su, u, wayang dalu, nga, manik mati magantung, mangkana margganya. Malih yan wwang wetu ring, su, pa, gni anglayang, nga, panes, doyan nglah somah mati, wadon yadyapi lanang.
Malih yan wwang wetu ring, su, pwa, ulan sanding wintang, nga, mati kasuduk doyanya.
Malih yan wwang wetu ring, su, wa, pandan sategal, nga, anak akeh adwe, brayasih, tanana dwe utang.
Malih yan wwang wetu ring, su, ka, dugen mangap, doyan buduh, mangkana kojaranya. Malih yan wwang wetu ring, sa, u, tlga tinjo pancu[30a]ran, nga, anak akeh adwe, sugih byuh kaya.
Malih yan wwang wetu ring, sa, pa, jaran runtuh, nga, ngutang banyeh, anak asat.
Malih yan wwang wetu ring, sa, pwa, doyan sukeh adwe anak, gajah kurung, nga.
Malih yan wwang wetu ring, sa, wa, doyan mati aprang sasih amangan rau, nga.
Malih yan wwang wetu ring, sa, ka, paksi putih, doyan adwe rabi, doyan kosong.
Malih hana kocap, yan wwang sariranya nora hana rambute, ika kocap panumadi gunung gundul, matmahanta dahat, doyan mangrebah pamukten. Yaning amurug tan wangde rusak, yan wwang kaya tur byuh brana, anuli ngalap rabi. Ageng muwah alit, yan samangkana tong [30b] istrikna dening rabi, tan wangdena mada akan sadia dina.
sumber: Sastra Unud – cakepane.blogspot

Posted In Lontar Bali | 0 comments | Links to this post
Reactions:
Lontar Usada Tiwang 10a – 20a
at 10:47 PM | Posted by budee
Lontar Usada Tiwang 10a – 20a

Ta, carmmaning bêngkêl jae, adas, trikatuka, ma, kadi kêrêp. Mokan taluh denya gringin, cêkoke tetesan, carmmaning bangyang, carmmaning bêngkêl, ma, ong kacubung pucung, angarêrêngada guming, têngahing sagara, kurang beyah komba kombul, mombak ombakan tan katampon, tka urung, 3, [10a] mokan gombeng deñang gringin, pacêhêntêl kudagi.
Ta, tampak lima, trikatuka, bangle adas, babakabeh kayu pait, tuus tuus, paiduh, damuh damuh, tmu tingkih, bawang adas, ma, tunggal.

Nihan tambaning wongagring yanya masawang edan, pati sambatin, sa, lawos, kacur, bangle, kunir, pada mairis, kabeh, muwah isinrong, sari, maja muju, pañjar lang, katik cêngkeh, sura meda, saang, sêmbar ulunatine, pada, peng, 3,
muwah yan ya maluyu, wnang parakna tamba iki, ma, aduh bilah setan isa ajim, bismilah ni rahim, lah sluh lah, samalêmmini, sari esuk, jangan kaul, lamunta gulunaku salêmbar, aku tumapkakên kaul, brakta lailalalaya lami.

Ta, awak lupa, sa, wêding tri kancau, pinipis [10b] tahap, waneh boloñohkna.
Ta, awak lara, sa, ruaning sususruh, lawos, bawang putih, dukut baru, uyah, misraksrakna pinipis wrekna prês tahap.
Ta, dêkah, sa, masui, gintên, kêncur, gamongan, bawang putih, tri katuka, sêmbar tangkahña.
Ta, panasing jro, candhana, isin rong, kameri, wêjêk, we bañyu santên, tahap.
Ta, awak grah, sa, ruaning kayu puri, cangkaruk mêntah, wêjêk we bañu, wdakna.
Ta, panas karakêting jro, sa, lêmbungan, katimahan, pet bañunya, têbu cmêng, tain yeh, tahap.
Ta, cêkehan, tmu, ruaning kamuning, sami pinatih, asêm kawak, musi, gintên, prês tahap.
Ta tuju ras, mdalakên rah ring jro, sa, ruaning bayam, luhur, asêm tanêk, antiganing sawung cmêng, añar, pinrês, roh kabeh, patikane, mrica, 21, [11a] tahap.
Ta, rasa biahma, sa, sembungle sakawit, tmu, kalap, sami makuskus, wngine saring, lungid, katumbah, ma, pukulun sira sanghyat rambat gunung gengirasa kangan, sariranta kasoran, luhur tan kaluhuran, wisesa tan kawisesan, atatamban sembung, kalapa, babakan pule tmuhajenam prungka, limpa bengka, pusuh bengka, paru ketan sibang marajah lambung aptiis tiis.
Ta, ngrasa, sa, ruaning ebun takedan, lenga tanusan, buwat manis, wanggo sari, tahap, ma, ang gni angabarabar tngahing sagara, murub makatar kataran, anyeeb rasa ring jro weteng, ebun takedan ambanana rasa bengang amdal sira risor ri luhur, kedep siddhi mandhi mantranku.
Ta, ngras, sa, ambengan akah glagah, lenga tanusan, ambu, sari lungid, anju tahep, jawnang wangto sari, isinrong, ma, om damalima di papa, tka ayu purnna [11b] jati sariranta siddhi kjer waras, ep.
Ta, kadadak, sa, aereba, 3, ma, cika kawacangka, ika kai genyat, jangandika sandhi mantranku, pangan.
Ta, kadadak, sa, weh mili pinuter, ring sami cmeng, ma, aong lu warwdar, 3.
Ta, kadadak, sa, sga ingulet wori apuh bubuk, panggang dena jenar, weh pati kane, mamah, ma, lipun ring atinmu waras.
Ta, watuk srak, sa, lawos, 3, iris, tasik, sinanga mamah, manik cekuh, tasik matah pinangan.
Ta, buh tanpasangkan, sa, lampuyang, bawang bang, adas sembarakna.
Ta, buh tanpasangkan, sa, idu putih, ma, om hulun saking sabrang, panambut kita abuh tan pasangkan, wala api idu putih, tatamnamu, jroh par waras. Iki pringat, wonge lara wusya kneng tiwang,

yan lara ring weteng kaku, malujug [12a] ring ulunatine, tiwang blusung, nga, lolonya sumanggi gunung, lunak, yeh, madadah aluban. Simbuh ulunatine, krikan jangu,
yan laranya jojos awaknya makeret ngaet layah, tanganya magemelan, tiwang dngen, nga, lolohnya don liligondi, kunyit warangan, jebugarum, sintok, bangle, gamongan, yeh cuka. Borehnya, sai, don kapas tawun, lungid, jebugarum, jae pait, yan tan lukan laranya, ampas lolohnya anggen wedak, sami. Usug sirahnya, bangket candhana ring yeh juwuk linglang. Simbuh ulunatine, aji ampas lolohe, mpunin aji lunak ring lengis, jatunin pees gadubang,
yanya lara langu agigis, tur bilbil tan kawasa [12b] angucap, sukunya lara lempor, sriyat sriyut, tiwang bantang lesungan, nga, lolohnya asaban candhana, yeh juwuk, uyah areng, simbuh bawong muwah tangkas isen matambus, bawang matambus, jatunya bras, boreh batise, kunyit warangan, pamor, yeh limo, pees gadubang.
Yan lara di pungsed di ulunatine, mangilutilut, tur manguyang, tiwang lomba-lomba, nga, lolohnya bangket isen, yeh nyuh, gula jaka. Panampel pungsede, akah blatunge lot, bras bang katumbah,
Yan lara buka kiruk tur ngulat ring pungsed, aduh-aduh tur jangkul tiwang wlut, nga, loloh, liligundi sakamulan, bangle, gamongan, katumbah, musi, jebugarum, lunak, uyah. Panampel pungsede jae cekuh, isin tingkih bawang jatunya, muncuk buah tabia lombok, ulig tatakanya don tibah, [13a] apunin aji lengis,
yan lara mangilut makabasang, tur uyangayingan, tiwang bragenjeng, nga, lolohnya, bangle, jebugarum, sintok musi, katumbah, yeh juwuk, uyah areng,
yan lara katon di jro weteng, kalusa gaganturan, malujugjug, aduh aduh, tiwang lesung, nga, lolohnya, babakan tengulun, babakan jepun, isin rong, gagambiran, yeh juwuk, uyah simbuh lara, sulasih, simbuh laranya, isen kapur, ketan gajih, krikan lesung kayu, gempong canging
yan lara ngilutilut ring wetengnya, malaib pungsed tiwang bragenjongan, nga, tur tangannya uyang. Simbuh maka basang, sembung, sulasih, miana cmeng, uku, uku, sami padha madonya, bawang adas, ketan gajih, lolohnya, babakan jepun, kunyit, katumbah musi, krawes,
yan lara ngejer di ulunati, tked [13b] kapaleyokan, manunggek ring pala, isin dumine pakanyednyed, tur uyang, tiwang grapong, nga, lolohnya paya puwuh sakamulan, akah liligondi, gamongan, kunyit warangan, sintok katik cengkeh, sembar weteng, jebugarum, yeh juwuk, uyah. Simbuh laranya kembang kuning, sami donya, isen kapur, katumbah, musi, krawes. Boreh kwa, babakan kowang, padang lepas sakamulan, katumbah musi, ketan gajih.
Yan lara panes dingin tur masawang langu, mrasa kadi paad, tiwang gramong, nga, lolohnya don sembung rambat, bawang tambus, jatonin pamor kadi batun kacang, muwah bnang pelung dawane dwang depa, bras ajumput, wus mabejek ketelin yeh gumulak, hningne inum.
Yan ring suku baat abih, tur mrasa kiyap tiwang simbar banyu, nga, lolohnya, paya [14a] puwuh, kasinen, padha sakamulan, sulasih miyik, sepet-sepet, bras abang, ampas enggon uwap, pungsede simbuh aji kunyit atambus, luun pabwan.
Yan pules leplep, jrijin ne pagridip, tangan suku kukuh, tiwang grit, nga, wdaknyadon madori ne kuning, bras bang, jebugarum, kasuna jangu, the cuka.
Yan lara ring suku, tanpa bayu lempor, tiwang tumpur sangar, nga, krawi sesaning wong, boreh lanurudnya, salwiring babungkil ne gnep, isinrong cakcak, nyuh mulung karyang am pasnyane, dadah aji pangorengan, basang pangorengane rajah kadi iki,___________ wus lebeng lengise, duduk sayapin wadahin pucung, ika anggen lamurna larane salwir tanpa bayu, nga, ampase dadi boreh, panrusnya salwir ring mantra tuwang, [14b] muwah mantra tutur wnang anggen mbakin ubade.
Malih pangempu lara tiwang kabeh, yadin sebaha nyem, malwang empun krayapan, yadin abeh jro weteng sami wnang, tamba iki jaja makarab, nga, sa, isinrong gnep, tabyabun, muwah emba, isin cekab, kulit asem, akah madori putih, babakan jepun, tangulin, krikan gampinis batun lenga agemel, campuhang raris intuk, goreng aji lengis tanusan, rajah basanga pangorengane.

Yanya wus lebeng lengise, iki tibakang panrusnya, ma, mang, bayu sumbrak urip, 3, ung wisnu sumrak urip, 3, sabhuwana kabeh urip padha jumneng jati pageh, 3. [15a]
Yan lara pakanedned malulunan, babyulan aduh, tiwang sumbilang, nga, pangempel awakna sami, lunak uyah, pamor, lenga tanusan, pees gadubang, lamurudakna kabeh. Inumnya, paya puwuh sakamulan, kunyit, gamongan, cekuh, inggu, katumbah, musi, jebugarum, manyeh juwuk, uyah areng. Ampas lolohe malih aworin babakan book, babakan akah kayu tuju, kasuna jangu, yeh cuka, wdakna kabeh.
Yan lukan larana, bangkutaha mentah, yeh cuka, ampase dadi sembar kabeh, yan lara malwang, tur manle ati, macucuk akeh triyak, tiwang bura wayan, nga, lolohna isen kapur, 7,yis, bangle, 5, yis, mica, 5, besik, yeh cuka, ampase dadi sembuh ulunatine. [15b]
yanya lara byulan sagnahnya, tiwang banu makundang, nga, lolohna, babungkilan, isinrong, gagambiran lunak ring uyah, masub aji clebubgkah. Ampas lolohe adukin babakan tangulun, don liligundi, don limo, don tabia bun, anggen simbuh larana, wdakna kabeh, book tangulun, awar-awar, kayu tuju, sami babakan akahna, jatuna kasuna jangu, tngeh, jae pait, yeh cuka, yan taluwan gringna, borehna, kayu pupug kayu tulak, patik kalah, padha sakamulan, kunyit isen cekuh, gamongan jebugarum, yeh cuka yan limanya malwang, muwah palana teken jrijina sami malwang, tur semutan pakajutjut, tiwang dangap-dangap, nga, wdakna jae pait, tengeh, mica, paci-paci, yeh juwuk.
Yan malwang bilang buku, buka pegat rasana, aduh-aduh peteng lemah, tiwang sya, nga, panampel [16a] larane, kunyit gamongan, cekuh jae, jebugarum, isinrong, katik cengkeh, asaban candhana, yeh juwuk, ketelin lengis tandusan. Lolohna, paya puwuh sakamulan, cekuh, gamongan, trawas sampar wantu, katumbah, musi, jebugarum, ketan gajih, yeh juwuk uyah areng, ampas lolohe dadi boreh kabeh, gohin don tatis bun kakatih, kasuna jangu, yeh cuka.
Yan lara sengi-sengi, peteng lemah, malawang mider-mideran rasanya, tiwang balwang, tur manguyang, wdaknya, babakan tangulun, babakan akah kayu tuju, babakan book tengeh, sintok, masui, jebugarum, kasuna, jangu, yeh cuka.
Yan laranya kabeh nebek ring awakna, ulunatina malujug, tiwang tudwan, nga, lolohna paya puwuh sakamulan, gamongan kunyit, katumbah musi, jebugarum, [16b] yeh juwuk linglang, uyah areng, simbuh laranya, babakan kem, muwah donnyane, katumbah, isen kapur, bras bang.

Iki panuwed, sa, adeng kawu, 7, tebih, ulig dena lembat, wdakna, ma, ong papanta bapanta mementa, bapanta babuntadi, aku panuwed dina sai, tka tis palektik, siddhi mantranku.
Ta, wi_________, sa, bulung dawa, mawadah ban santen kane, tahap.
Ta, wi_________, sa, kasela matambus, santen kane, tahap.
Ta, basang sakit, sa, empol tiying, kayu tawa, kunit warangan bawang adas, brekan sungsungan, sembarakna laranya.
Ta, ngras muwah anguyuhaken rah, sa, buah tibah putih, makukus, dena lepah, bawang adas, majuang yehnya acacangkir, madhu a cangkir, tahap. Malih uwapnya, cacing base, bawang adas.
Ta, ulunati kaku, sa, buah base, tmu tis, [17a] ginten cmeng, tutuh irungna kalih.
Ta, beteg, sa, babakan wangkal, isen, yeh cuka wdakakna.
Ta, beteg, sa, don karuk, isen, 3, yis, sari kuning, santen kane, tahapakna.
Ta, ngrasa, muwah ngmokan ring jro, tur anguyuh ang rah, sa, buah blingbing besi, rujak, yeh arak, gula pasir, panganakna. Malih panembar siksikane, akah padang cekuh, bras mes, tasik manahnah, malih, tutuh, sa, kuud nuh gading, ne sumambuh, raginya katik adas, katik waluh paketan, myana cmeng, juwuk linglang, asaban candana jenggi, gula gabuh, matimbung.
Ta, ngrasa, muwah kaamjana, sa, kuud sumambuh nuh mulung, ne mulu ersania, maplapah, muncuk sulasih mrik, sulasih yeh, padha, 3, [17b] muncuk, muncuk dapdap, 3, muncuk, myana cmeng, 3, muncuk ngudan don canging, ngudan don gatep, sari kuning, matimbung, tahapakna, malih sembar siksikane, sa, don canging ne kuning, don bunut ne kuning, sari kuning, malih inumnya, sa, putih taluh siap slem, yeh arak. Malih papusernya, sa, adeng temako, pees gadubang, tahapakna.
Ta, manguyang ngayingan, sa, tain seksek, atin gamongan, kasuna jangu, pipis, wdakakna.
Ta, angancukancuk ring nabhi, sa, akah tuung polo, tmu ireng, muncuk suren sakamulan, don temako, idubang, urapakna.
Ta, wteng lara, tka luwas sakitnya, sa, isen kunyit, uyah, yeh cuka, tahap. Malih papusernya, sa, babakan campaka, trikatuka, yeh pamor, tampelakna. [18a] Malih sembarnya, don tabia bun, kapkap, bangle, gamongan, isen kunyit, sami kikih, bagiakna, srebuk intuk, isinrong, abagi rajah pamali, uyah manyahnyah, sembarakna laranya.
Ganya seneb tur ugumel, tur kaku ulunatinya, muwah bangkes bangkes, upas ngusun milara, sa, lolohnya, akah padang lepas, bawang tambus, adas, bras bang,
yanya langu nguwon, tur ngahngah maka basang, upas pantara milara, sa, lolohnya, don paspasan, adas, bras bang, bungkil buangit, laluna.
Yanya seneb mangol musing parus, muwah ngutah ya kiap, upas rabug milara, lolohnya, muncuk tuwek, slikur muncuk, bawang adas, cakcakin, seduh baan yeh gumulak.
Yan satata ibuk atinnya, marupa panas awaknya, maklesetan, peteng lemah, [18b] tur bangkes bangkes, ngilutilut awaknya, upas karang sudukan milara, sa, loloh kamuruban, bawang adas, galih cakcak, seduhin dumun wuse embon, yehin tuwak manis, raris pres saring, tahap.
Yan ngejer bayunya, muwah ngoon, tur ya seneb manglunteb, enek ulunatinya, tan kawasa ngutah, sing pangan tanpa rasa jaen, upas kebo dadakan milara, ta lolohnya, karoya sakamulan, bawang adas, pulasari, ketan gajih, cakcak seduhin,
yan lara ring awak krasa grah, mangramang, wate enduk, rasa tanpa bayu, mwang lempor, embuh swaranya, upas tangtangwun milara, ta, lolohnya, karoya sakamulan, bawang adas, pulasari, ketan gajih, cakcak pandusin.
Yan ring tangan suku padha grah, awake nyem, mwah basing [19a] deket, tur twara baanga ngutah, upas balatur milara. Ta, lolohnya, biu gedang ne mara wayah, ring babungkulan padha makikih, sintok masui makrak sami madukan, mapres, bangkete presin juwuk, uyah, raris dadah, aluwaban, tahap. Ampase dadi simbuh larane,
yan kuru lempor, tur tan tuna kiap, tur ngedotang mamanisan, muwah asem aseman, upas kasmaran milara, yan tiwang raris beteg, ta, lolohnya, banyu ketan gajih, bawang tambus, adas, jatunin sarin bunga, raris bejek, malih basehin, swah petat, tahap.
Malih odaknya, sarwwa anganggon, jatunin kasuna masab, lengis miik jatunya.

Yanya mdal mangredek katangkahnya, ring bawong dekah, megat megat cekohanya, krikan gangsa milara, ta, lolohnya, bangket kunyit warangan, lumut batu ne nguda, jatunya bejek bejekin aji muluk bebek, saring tahap.
Yan metu gtih [19b] saking jit, upas warangan milara. Ta, lolohnya, don kayu tangi, bras bang, lumaki uyah areng, majatu tanah di kamulan, ampase dadi uwap.
Metu gtih madidih, upas rasa milara, ta, nyuh gading, gula, mapanggang apanga lebeng, nyag gulanya sepet sepet, majantu baan tain jlati ne tuh, raris cakcak, pres, tahap.

Ta, mata gatel, sa, akah karuk, mica, 1, adas, uyah uku, pahakna socanya, mwah pipisakna. Ta, mata gatel, sa, isen, 3, yis, trikatuka, urapakna socanya.
Ta, mata bang, masanjai, yeh susuning wong durung mauntu, banyu tuli, kum dening sibuh tambaga, banten canang ring kamulan, wus rarisupakna.
Ta, mata pesu yeh, muwah [20a] bengul, sa lunak tanek, maswi, garem uku, pipisakna.
Ta, mata pesu yeh, mwa bengul, sa, sanggalangit, buah dalima, kalembak kasturi, puh socanya.
Ta, mata bang, sa, sanggalangit, kalembak kasturi, puh socannya.
Ta, mata bang, sa, sanggalangit, kalembak kasturi, dalima putih, puh socanya.
Ta, dekah, sa, babakab pule, masui, bawang tambus, lengis anyar, tahap.
Ta, dekah, sa, padang lepas, kunyit warangan bawang adas, sembar ring dada.
Ta, dekah tur bengek, sa, don kamoning, don wales, kunyit warangan, katumbah, nyahnyah, pipis, tahap.
Ta, bangkiang sakit asibak, sa, babakab ancak, menyan madhu, ulig, uwapakna.
sumber: Sastra Unud – cakepane.blogspot

Posted In Lontar Bali | 0 comments | Links to this post
Reactions:
Lontar Usada Tiwang 1b – 9b
at 10:46 PM | Posted by budee
Lontar Usada Tiwang 1b – 9b

[1b] Om awighnamastu.
Nyan sakaptyan,
awidya tkaning gring, sia dina samayaña, sia bulan samayaña, sia taun samayaña, ring sakara kapjahanña.
Sakara tkaning gring, kutus dina, samayaña, kutus bulan samayaña, kutus taun samayaña, ring wiyanyana kapjahanña.
Wiyanyana tkaning gring, 5, dina samayaña, 5, bulan samayaña. 6, taun samayaña ring namê rupa kapjahanña.
Sdayatana tkaning gring, 5, dina samayaña, 5, bulan samayaña, 5, taun samayaña, ring sprsa kapjahanña.
Sparsa tkaning gring, 6, dina samayaña, 5, dina samayaña, 8, taun samayaña,
ring wedana tkaning gring , 2, dina samayaña, 10, dina samayaña, 2, bulan samayaña, 8, bulan samayaña, 8, taun samayaña [2a]
ring trêsna kapjahanña, trêsna tkaning agring, 10, dina samayaña, 3, bulan samayaña, 4, bulan samayaña, 8, taun samayaña.
Ring upadana kapjahanña, upadana tkaning agring, 9, dina samayaña, 2, bulan samayaña, 9, taun sêmayaña,
ring sparsa kapjahanña. Bhawa tkaning agring, sadina samayaña, 8, bulan samayaña, 9, taun samayaña,
ring jati kapjahanña. Jati tkaning agring, 5, dina samayaña, 9, bulan samayaña, 10, taun samayaña, ring jara mrana kapajahanña.
Jara mrana tkaning agring, 2, dina samayaña, 9 bulan samayaña, ring awidya kapjahanña.

Nyan pratithi samut pada, nga, sasih, ka, 6, awidya, nga, sasih, 5, jaramrana, nga, sasih, ka, 4, jati, nga, sasih, 3, bhawa, sasih, 2, upadana, ka, 1, trêsna, nga, saddha, wêdana, nga. Sasih deûtha, sparsa, [2b] sasih, ka, 10, sadayatana, nga, sasih, 9, namarupa, nga, sasih, ka, 8, wiyanyana, nga, sasih, ka, 7, sakara, nga, anutakna ring tanggal pisan.

Nyan takapi pratithi, nga, ne, katanggal, 1, 8, 15, 89, 1.
Yan ka panglong, ping, 3, ping, 13, ping 4, ping 15, pajalanña makakirig. Bhawa, upadana, trêsna, wedana, sparsa, sadayatana, namarupa, wiyanyana, sakara, awidya, nga, kamurungan.

Ra, tkaning agring mênggah dadlêngña, sawat, samaya larê kabuyutan, nga, kamurunganña, sêkar waluh tekta, akah paspasan, bungkil kasa, bras pinge, bawang, pinipis dena lembat, wdakakna,
ca, tkaning agring, pramrêm tung bayu, pangalunya, samaya gring ya, Bhatara wrêdiya, kamuruganña, we kasimbukan, [3a] akah lalang, akah glagah, bawang adas, tahap,
a, tkaning agring, ayang bayunya, tan jnêk kni ngaturu, kamuruganña, sêkar paspasan, linêbok ring banyu, tutuh tingalña.
Bu, tkaning agring, delêpta banyuña, anggaña lêsu gampor, kamurugaña, don pule wayah, rwaning maja, krikan candhana, sêmbar guluña, roke
Wre, tkaning agring ambêkña ngangsur, karnnatirêrêngin, kamuruganña, yeh buah, bañun bawang, tutuh socanña.
Su, tkaning agring, banyuña kagrakat, otot kumêdut, smutan, antu ile, nga, kamuruganña, rwaning calilingan, lêmpuyang, inggu, sulasih, bawang, we jruk, usug kangagring wdhakña. Sampar wantu, dagisikêl, babakan juuk, we jruk,
sa, tkaning agring, upadana pitrê, karnna ngêyong luh ingan psi tan pgat, samaya pati kojarña, muwah pangambe, tkaning nyêgjêg tuwuh, kamurugaña,[3b] sêkar wari bang, sêkar uwu, bras bang, bawang, sêmbar guluña, muwah caruña, sgêh abang, iwakña urang bakar, muwah raka-raka, ring neka sasayut, ungguakna luhur kangagring, malih tinurakên, tinatab olih kangagring, awasêpan tatêbus ika, sêrakên karnna kiwa.

U, tkaningagring, Bhatara wradi aturatur sumana warsa, muwah kayanganña rusak,
pa, tkaninagring, Bhatara wradi suklilap, lakuña muwah pangucapanña, kayanganña rusak cok, sangyangngringin asrah ring bhuta makrak, caruña asu bang bungkêm, ingolah winangun urip, mwah sgêh bang, ayam biying pinanggang, ri neka sasayut tatabakna.
Pwa, tkaningagring, Bhatara wra amrih wradi, atatanu ring sari, bhatara palih putra angamat.
Wa, tkaningagring, bhatara harêrêbu, tka tatadaling prêthiwi.
Ka, tkaning gring, sot saking kaluhurannya, ring [4a] hyang kamulan, muwah bhatara harêp ungkup, sangagring kasroh ring bhuta mañcamrana, jroning angga laraña, knêhña tan bênêr, muwah caruña sgêh amañcawarnna, tkaning iwakña amañca acaru ring salu, tatêbasan ayam brumbun, bakar, kabêbêng kurang bakar, raka raka raka reka sasayut, unggahakna luhuringagring, tur angasêpan, tkaning uripña sumaji, burat wangi, kêmbang wangi, turunakna raris tinatab.

Nyan tnung sesa,
sesa, 1, tkaning lara, kayanganña rusak tur crok, aglis pwa ya mati, aglis pwa ya waras, yan kêbnêran palakuña, babantênña sarwwa suci, ayam putih, bakar, sgêh putih bakar, lênga wangi burat wangi, asêp mêñan, unggahakna luhur kangagring,
sesa, 2, tkaningagring, pamali milara, karaña amilara, kapitan atmahan lêmah rajah, muwah pitrê amilara, bantênña pênêk abang, ayam wirung pinanggang [4b] rinêka sasayut.
Sesa, 3, tkaningagring, bhuta angara, bhuta ka durgga anglaranin pakaranganña aeng, ênawa, muwah bhuta anglaranin, muwah padi ring sawah, kadurgga dewi, nga, caruña ayam ijo binakar, pênêk parêbon, reka sasayut, kêmbang rampe, suruh ayu, jambe ayu.
Sesa, 4, tkaning lara, sasab mrana akueh ringiya, pati kojarña, yamaurip swe waras, awali wali grinya, durhha wiwilaraning gringña, muwah sayapati, caruña pênêk irêng bakar, rineka sasayut, walik sumpahakna, ring umah.

Urukung tkaning gring, brung kajarña,
was maulu tkaning gring bai-bai mnuh ring wtêng.
Bu, U, sasangi lanang anglaranin, tduhên.
Bu, pa, dngên ring waras anglaranin,
Bu, pwa, kala graha ri bajangan anglaranin,
BU, wa, kapapag dening kala, tbus ring pamptan.
Bu, ka, [5a] katêpuk têgah dening dewa, têbus ring kamulan.
Wre, u, kasambêt laraña,
wre, pa, dngên ring wat anglaranin,
wrês, pwa, kasambêt ban pitara, têbusin ring pitara.
Wre, wa, kasambêt ring dalan agung.
Wre, ka, dngên ring lurung anglaranin, wêhan sga sakêpêl, iwakña taluh mêntah.
Su, u, kna widada ri laraña, têbus ring dadari.
Su, pa, kasarik dening kistha, têbus ring maya.
Su, pwa, sasangi ring kaki anglaranin,
su, wa, dngênanglaranin, boganin, boganan,
su, ka, kna upata laranya, latak ringibu.
Sa, u, wong tuhwa basiasiddha, skahakna.
Sa, pa, kasambêt ring dalan agung, ba, bra bebek putih.
Sa, pwa, kala darwwa dening hyang.
Sa, wa, kna tuju laraña,
sa, ka, kna upata ring desa, lukat ring bale pêgat.

Nyan tngêran wong angundang balian, tontonên [5b] palahña tka.
Yan tka ngusap rambut, kapangluh ring hyang, ca, sarwwa goreng.
Yan tka ngusap netra, widadari tunjung putih anglaranin. Ca, ayam irêng, grangasêm,
yan tka ngusap irung, lampahing wonga tuhwa anglaranin, ca, bubur suci pitrê.
Yan tka ngusap cangkêm, hana sasangi ring hyang, tduhakna.
Yan tka ngusap jagut, kasambêtan ring pangawan, ca, ayam putih, 3, sasari gnêp.
Yan tka ngusap lêngên, hana sasangi dodot sabuk, tur kalikuhan, bhuta siwa agni anglaranin, ca, ayam satangkêp, pipis sanga, jangan pepe, liklik wor gêtihe.
Yan tka ngusap tangan dewa anglaranin, ca, ayam irêng, tumpêng sari gnêp, sambat hyang wisnu kala.
Yan tka ngusap wêtêng, kasambêt kadusan, ca, ayam pinanggang, tumpeng sari gnêp,
yan mulih tanpanolih, dewa ring pasak anglaranin, tduakna yan tka ngusap gigir, baya tka ri pati.
Yan tka ñangkling [6a] lima, mati kojarña.
Yan tka ngusap pala, hyang swara anglaraning, ca, ayam barang, tumpêng sari gnêp,
yan tka ngusap wêtis, kabuyutan anglaranin, ca, ayam pinanggang, tumpêng sari gnêp, sajang ring suci rwa, nggwaning acaru ring sanggar,
yan tka ngusap palungguhan, pakarangan anglaranin, padyusana tain wêsi, ca, ayam putih kuning, ring sanggar abatan.
Yan tka asidakêp, kabuyutan anglaranin, ca, celeng, ji, 500, êbat sarignêp.

Sambat naur sasangi. Nyan tkaning lara,
u, Bhatara Guru anglaranin, ca, sarwwa suci, ayam putih, ta, jruk linglang lamurundang.
Pa, tkaning lara, Bhatara Brahma anglaranin, ca, sarwwa bang, ayam bang liklik. Ta, amubula murudang.
Pwa, tkaning lara, Bhatara mahadewa anglaranin, ca, bubur sarwwa pes. Ta, liligundi, jal, 7 iris,
wa, tkaning lara, Bhatara Siwa anglaranin, ca, [6b] tumpêng putih kuning, ulamnya sarwwa goreng. Ta, dapdap ñuh ñambulung, sulasih, adas urapakna.
Kajêng umanis tkaning lara, pamali hyang anglaranin,
kajêng paing tkaning lara, pitara anglaranin.
Kajêng pon tkaning lara, katpuk têgah, dewa nagih palinggihan, muwah pabrêsihan,
Kajêng wage tkaning lara, katêpuk têgah saking kubuan, dewa nagih pabrêsihan, Kajêng
Kliwon tkaning lara, tan dadi ya tlung dina, ewuh laranya, suwe ya waras tur kawongan.

Wwang sapta wara,
ra, wong anglaranin,
ca, kapasan,
a, kna tluh,
Bu, kna upasnya.
Wre, umah anglaranin,
su, wong anglaranin.
Sa, umah kapanjingan kala graha, lêngan bhuta kala.

Ra, u, tkaning lara, ba, ayam putih siungan, tumpêng sari gnêp, sambat Sanghyang Kalangorang.
Ra, pa, tkaning lara, ba, ayam putih kuning, tumpêng sari gnêp, ring sanggar, sambat atma ring pangan.
Ra, [7a] pwa, tkaning agring, kapasak ring carak, ba, ayam putih pinanggang, sgêh pêtang warnna, sajêng ring bruk, tatêbus, sambat sanghyang mahadewi kala,
Ra, wa, tkaningagring, ponahan anglaranin, kapitan, ba, ayam putih irêng, tumpêng sari gnêp, sambat hyang wisnu kala.
Ra, ka, tkaning lara, basah anglaranin, ba, ayam putih, tumpêng sari gnêp, taluh, 3, sambat sanghyang puyun.

Nyan têngêr mati, mangden mowong gigiña, ma, mangden wong kesaña, ma, bukut irungña, ma, supit têlêngêña. Ma, smu kesatta lambeña, ma mangden mowong purusnya ma, mangde sirang anakanakan matanya, ma, mangde buik anakanakan mataña, ma, mangde ganggang pdêmnya, ma, mangde dut tangaña, ma, mtu banyu ring sukuña, ma, mtu banyu ring irungña turasiwak, ma, siwak dadaña tura andik, ma.

Nihan Dharmma Usada [7b] kawruhakna, ala ayuning garap, mwang tes apang tatas tkaning gagarap, aja pilag pilug, apan sukuh patmuña, kala kali dngên, wali winalikan, sanghara, anut triwara, saptawara, hayo lali kengetakna tkaning tatakson, anaman sakesan, peñcok kacang, taluh, tok abruk, bras a kulak, 1, sdah who, kêtan, injin, sami sakojong.

Iki kawêruhakna, sang mahyun angusadanin, kawruhaknabrata anglaranin de nira,
iki papulung deninganglaranin, gring kabuten denya. Ranini pajalangati, raka ki pajalang arah, hayu ring sogot, mtu pulung wdinya roning tangguli gênding, bawang adas, acan garêm, we banyu tuli, tahap, ca, sasak mêntah windho paja galan, aji, 25, sêkul sangkapaña. Ranini paksi raja, ayu gri lawang, mtu pulung umbah ambih, pulung [8a] ulad-alid, pulung ambêh kambêk, pulung I pnêk, nggoña anglaranin ri pramana, kawdiña isening rong den sangkêp, we wrak, tahap, ca, antiganing ayan dewaluh, bawang, jae liwat kacang ijo, sajêng bungkak, Bhatara Sita, ayoga kiduli tngên, mtu pulung gandha maya, pulung suksmu. Mangdenya anglari mata, ring untêk, kawdinya kumukus, uyah arêng, bawang, puhakna. Ranini Bhatari Siwi Sakti, hayoga harêping sanggar, mtu pulung slab, pulung tuli nggoña anglaranin ri tuhun, kawdiña ruaning bobohan irêng, bawang jae pait, masui, we wrak, puhakna ring karnnaña. Ra Nini Bhatari ri kêdap, hayoga ring pawon, mtu pulung kukus, pulung orob orob, nggoñya anglaranin ri dada, kawdiña puning tmu bawang bang, den padha kehña, tahap haywa ambêkan, ca, [8b] sate sêmagum, calon sanyum, gêtih poporot, peñcok kasturi, lautiña, katumbah, pnêk, 3, sabêng bungkak. Bhatari Wastu, ayoga harêpin prithiwi, mtu pulung ala palap, nggoña nglaranin ring kuping, kawdiña lêlêngan pusus, ada dena, pijêrakna ri mata, ca, wiwos pajagalan, babacakan pnêk bradene pinggali, Bhatari Canda pinggala, ayoga apidngên, mtu pulung hite, pulung awrawal, pulung tan bali, nggonya nglaranin ring wêtêng alêlêt, kawdinya kambang pepe, naga sari, tahap, sa, kadi nguni. Bhatari Kala Cakra, ayoga loring tngên, mtu pulung dara, pulung ganarêsi, pulung kêkeñca, jugil bunga, pulung tuju, kawdinya ruaning gigirang, pule, katimahan, toya, ubesakna, ca, sarwwa sangkêp. Nini Bhatari Rupakan, ayoga ngarêpin dngên, mtu pulung kambung, pulunga tka, nggoña nglaranin ri suku, kawdiña bawang jae tain wêsi, wrak weña, tahap, wdakña, [9a] Sandhingi pupukul, cuk ring rutamah, Bhatari Amungku Rat, ayoga têngahing natar, mtu pulung angundhara, pulungamêngamêng, pulung kben nggonjanglarani tanarumih, kawdiñya pupukul pah-pah, ca, sakul pan tandingi, mu kakaña, getih a wadah kawah, bawang jae, sêkul saingani ngamangan. Bhatara Sira Sangapkik, Bhatara Sira Sangayu, ayoga ring satra pabajangan, watês pabajangan, ring têgal malakang, mtu pulung sagarupa, pulung bang, pulung irêng, pulung saliwah, pulung ijo, pulung ckal, pulung mowa, pulung tuntum, nggonya nglaranin ringawak kabeh, kawadiña, carmman dapdap, carmma tangi, papayam bulungan, mdakulupa, asêm lama, rêmêk daging, pipis kabeh tahap. Bhatari Durgga dngên, mayoga sira, mtu pulung gaba pati, pulung glap, pulung ngipi nggo [9b] nya nglaranin ring parampan, kawdinya uyah puhakna, ca, gêtih cambra tutukan pajagalan, sêkul sainda, jangan sakawali, sajêng sakuñcing.

Iki pupungan, nyan tngêraning wongagring yanamara pah awaknya, ring jro wêtêng noragring, asrêpika, wdakêlapu ya lawan kaning, dadah wusan odakkakna, kuluban banyu yeh uma, dusakna, nmasi asram, wdakkna, mok gurit, denyaning gringin, pape upu, kaya puh, pai.
sumber: Sastra Unud – cakepane.blogspot

Posted In Lontar Bali | 0 comments | Links to this post
Reactions:
Lontar Usada Pamugpug 21b – 28b
at 10:42 PM | Posted by budee
Lontar Usada Pamugpug 21b – 28b

Nihàn pamatuh agùng paingkup àgùng, sarana, we anyar mawadah sibuh cmêng, siniratang mìdêr kiwà, ping 3, wus mangkanà, ktisin wong agring, kàdhi tingkahing matoyà, sisanya sinyuk kang gring, mantra, Om idêp àku bhatarà guru, jagran añjaluk pamatuh agùng, paingkup àgùng, kapatuh gumine dini, gumi aeng pamênggahan aeng, karapuh de nirà bhatarà guru, mwang ring sanghyang tunggal, patuh rapuh kàsih maring aku, pritiwi akasà, patuh ingkup kang bhùwanà, bhatarà guru bhatarà siwà, patuh wetan kidul, kulwan lor, rapuh patuh ingkup, bhatarà wisnu patuh rapuh, kasih maring aku, iswarà mahàdewà patuh [21b] gumine dini, sanghyang srì indrà guru yamà ludra brahmà kàla ummà, patuh gumine dini, gumi aeng pakarangan aeng, patuh rapuh, asih maring aku, karapuh denirà bhatarà guru mwang sanghyang tunggal, kamàjayà kamà rathìh patuh ingkup, kamà kumatap-kumitip, patuh ingkup, guru dùrggà pitarà patuh ingkup, mangku gumi patuh ingkup, guru putrà guru putrì patuh ingkup, dewà pitarà patuh rapuh, kasih ring aku, nìnì bhatarì dùrggà, patuh kàla kabeh, pamali kabeh, patuh ingkup, siwaning pamali, pangrurahing pamali, patuh ingkup, pamali kabayan panyarikan, patuh ingkup, pamali ngapit ngalingkuwin, patuh ingkup, pamali bhùta bongol, patuh ingkup, bhatarà guru sanghyang tunggal, pamali sasawangan, aji- [22a] ajyan, patuh ingkup, pamali manunggek, pamali manusuk, pamali mañca warnnà, patuh rapuh kasih, ya nàma swahà, dewà patuh, manusà patuh, ya nàma swahà, UNG ANG MANG, dewà pamali ya nàma swahà, bhatarà guru angundhuràkna kàla pamali manyakitin, mulih ka kayanganmune, Om singgah, kàla singgah roghà desti, singgah, 3, hopetanàma. Pamatuh agùng paingkup agùng, mantra, UNG ANG MANG, gùmi samà g-umi sajagàt bhawanà, pritiwi akasà, sanghyang sùryyà ulan lintang trangganà, duk gumine sumdàngtalà, hanà dewà manusà, hanà gùmi wetthan, kidul, kulon, lor, maring tngah, kapatuh kahingkup padhà patuh, kasih, 3, bhatarà siwà pramanà mangrapuh gùmine dini, patuh sanghyang srì indrà [22b] guru yamà ludrà brahmà kàla umà, patuh ingkup sabhùwanà, bhatarà guru sanghyang tunggal, patuh ingkup sabhùwanà, sing matangan masuku macangkêm masoccà, padhà patuh rapuh kasih maring aku, guru sumdangtalà, wintên sumdàngtalà, nrapuh gùmine sajagàt, kabeh padhà patuh ingkup maring aku, dewà pitarà mangku gumi patuh rapuh, durggì padhà patuh kasih, kamà dewà kamà dewì patuh ingkup, kamà cilì patuh, kamà ngandhang kamà singgah patuh ingkup, kamà satru musuhku, padhà patuh rapuh maring aku, dùrggà desti tluh trañjanà, padhà patuh ingkup, sing matangan masuku padhà rapuh kasih ya nàma, kapatuh guru tunggal, siwà, sanghyang tunggal, ibhù pritiwi, akasà, ngrapuh gùmi sabhùwanà, gùmi wetan kidul, patuh rapuh, gùmi kulon [23a], lor, rapuh patuh ingkup, gùmi tngah patuh rapuh kasih yà maring aku, gùmi aeng tgal aeng patuh ingkup, padhàsih paguyanganing warak, patuh rapuh sih, lulut àsih kapatuh, bhatarà siwà, bhatarà guru, mulaning gùmi, nìnì bhatarì dùrggà, ngrapuh patuh ingkup, sabhùwanà, kaki bhatarà kàla, ngrapuh kàla syu, padhà rapuh patuh ingkup, guru putrà putri patuh, kàla kali patuh, kàlacakra bhìwà patuh, bhùta kapiraghàn patuh ingkup, bh-uta mañca warnnà patuh, bhatarà siwà, sanghyang tunggal, bhùta siwà, kaki bhùta, patuh ngrapuh sing marà ring aku, bhùta abhàng irêng patuh ingkup, bhùta putih kuning patuh, bhatarà siwà guru sumdàngtalà, ngrapuh gùmine dini, patuh ingkup, bhatarì umà patuh ingkup, sabhùwanà, bhatarà siwà [23b] pramanà sakti, rapuh sabhwananing pamali, patuh rapuh ingkup àsih, siwaning pamali patuh ingkup, prapañcaning pamali patuh ingkup, pamali maktu mamoleng patuh ingkup, pamali pêpêt, pamali bgà, patuh ingkup, pamali ngalingkuwin, padhà patuh ingkup, pamali bhùta bongol patuh rapuh ingkup, pamali manusuk, pamali kowà sirà padhà rapuh, pamali sasawangan, acêp-acêpan, patuh ingkup, pamali manyakitin, patuh ingkup, bhatarà guru mulaning gùmi, aku ngêlwàr pamali nêduh, kita klod kawuh unduran sirà, kpuh randu pasadahan sirà, tukad dalêm pacêbùran sirà, apan àku anaking hyang tan katinghalan, aranku manik gumulung, têg nyêr, 3, pamatuh agùng pahingkup àgùng, wus munggah ing meru tumpang solas, ring akaryyà pamatuh agung [24a], asikêp sañjatà, cakrà, trisulà, gaddhà, iniring laweyan añjà pupu, raregek, kumangmang, mamdi, kutu-kutu padhà patuh ingkup, kasih maring aku, Om dewà patuh ya nàma swahà, Om kàla patuh ya nàma swahà, Om pamali patuh ya nàma swahà, Om manusà patuh ya nàma swahà, Om desti patuh ya nàma swahà, ONG ANG MANG, pomà, 3, sarana, toya anyar mawadah sibuh cmêng, ngalêkas ngarêpin sanggah kamulan, daksinna canang buratwangi, jinah 500, sapuputà.

Papatuh agùng, sarana, yeh anyar, mantra, ih twalen magnah ring pùsêring gùmi, aku wruh ring pùsêring gùmi, twalen magnah ring setrà, aku wruh ri huluning setrà, i twalen magnah ring huluning pangkung, aku wruh ring huluning pangkung, i togog magnah ring lawat, [24b] i twalen mandadi batu, batu mandadi paras, paras mandadi kukus, kukus mandadi yeh, yeh mandadi langit, langit mandadi lêmah, lêmah mandadi (ta)nah, tanah mandadi janmà, matmu padhà manyamà, i twalen magnah ring hati, matmu paturu yeh, sabdhanyà, ANG, brahmà, MANG, iswarà, UNG, wisnu, ingsun añjaluk pamatuh agùng, bhùta patuh, kàla patuh, dngên patuh, leyak patuh, tkà dewà patuh, tkà patuh ingkup, kalikà pucuking lidah, bhatarì durggà pukuhing lidah, bhatarì umà madyaning lidah, kalikà tulakàkna ring madyaning lidah, bhatarì dùrggà tulakàkna ring madyaning lidah, waluyà jati bhatarì umà, bhatarì umà mantuk ka cungkub cantiking lidah, tumurun iddhà bhatarà guru, saking swarggà sùràlayà, anggawà tirthà mahàmrêtthà, ring kundi manik, [25a] ngamrêthaning bhatarì umà, waluyà linukat dadi hyang rathih, mantuk ring swarggà sùràlayà, tananà dùrggà, tananà leyak, tananà tluh trañjanà, mantuk ring swarggà sùràlayà, amor sirà ring bhatarà guru, lah poma, 3.

Pamatuh agùng, sarana, yeh anyar, kayu sakti, talining bênang tridatu, 3 ilêh, siratàkna idêr kiwà, ping, 3, mantra, bapanmu, ANG, anganggo sakà wnang, salwiring mabàyu, masabdà, maidêp, tkà patuh, 3.

Nihàn pamatuh agùng bhùmi aeng mwang tgal pakarangan, sarana, we ring sangku, mantra, Om aeng-aeng, tan hananing aeng- aeng, ilà-ilà tan hananing ilà-ilà, mandi-mandi tan hananing mandi-mandi, wnang-wnang, tan hananing wnang-wnang, apan inghulun wênang, apan àku sanghyang dharmmà wisesà, anglukatên sabhùwanà, anglukatên jagàt, angalahakên bhùta dngên, [25b] angalahakên dùrggà dùrjjanà, anglukatên larà wighnà, uphataning wong atwà, ujar tan prasandi, uphataning desà, kalukat dening ganggà sakti, kagsêng de nirà bhatarà brahmà, sakà wetan kidul kulon lor ring tngah, ring sor, ring luhùr, gni mùrub makatar-kataran, panggêsêngan sarwwà mandi, lêbùr ila tan pasesà, Om sa ba ta a i na ma si wa yà, Om noranà bala-bala, dùk tan hanà saking tan hanà, angawang-ngawang, anguwung-uwung, dùk nora langit, dùk noràna pùrwwà, dùk noràna kekeres, dùk noràna madyà, dùk noràna komarà komarì, dùk noràna swastà, apan àku sanghyang dharmmà sakti, ngi, syah mangetan, aku mangundur, gni mangundur, bànyu manglor aku mangundur, grêh swaranku, krug kcapku, kilat angkihanku [26a] angin, apan àku angundurà, sakwehing doràkàla, bhùta dngên, sakwehing angkêr sagunnanmu, sapangan gunnanmu, sawisayanmu, kapugpug kapùjà denku, apan àku sanghyang dharmmà sakti, ngi, Om sanghyang tirtthà kamandhalu, angùrip-hurip wong janmà manusà, mandadakà kità matêtlês, makatles kita bhuwana alit, di lemah pucuking lemah mendek paguyanganing warak, has ulung kasiratan dening banyu suci, kalukat padha maluya jati, mamarek kita ring bhatari kusuma wadon, padha mamarekin kita ring bhatara guru, lanang mamarekan kita, wus mawarnna kita, wus mandadi kita widyadhara wudyadhari, sampun kita marupa dede, sampun kita marupa durgga, sampun kita marupa kumangmang, mantuk kita kaswarggan, madamar-damar kita, masu, [26b] luh-suluh kità, mabhìjà kuning kità, makêmbangùrà kità, molah-molah kità, pinakà patlasan kità, Om sa ba ta a i nama swahà, Om sanghyang tayà toyà, pinakàdyusanku, sanghyang ràja panulah pinakà kramasku, sanghyang mandiraksà pinakà kcapku, sanghyang hayu pinakà buratku, sanghyang tulak tanggul pinakà kmuhku, luput àku dinesti, luput àku sakryà upayà, apan àku tosing sanghyang tayà, aku sakti, ngi, Om sa ba ta a i na ma si wa yà, ngi, sarana, wìjà kuning, dapdap tis, pucuk bhàng, yeh anyar mawadah sangku, skar têmên, dyusaknà wong agring, mwang ring karang mìdêr kiwà, ping, 3.

Pangasih dùrggà, sarana, lêngà buratwangi, mantra, duh nìnì rekàmayà kosùnyà, sirà mangrekà leyak kabeh, desti kabeh, kawit irà wisnu ndadi mrêtthà, ngamrêtthaning [27a] sañjiwani dadi mabhikà, sah yà ikà, matmahàn dadi krêsnà, tibà sirà ring wilàtiktà, dadi rangda ring jìrah, sirà mangleyak masiwà ring sanghyang brahmà, majalaran ring bhatarì dùrggà, ring kayangan gandamayu, uripirà mrajàpati, patinirà bhatarà wisnu, ih ingsun manuduh ngrekà kità, apan ingsun sanghyang sùnyà nirmmalà, sahà wongkarànglayang, amatuhanà bhùta asih dewà asih, sing tkà satru leyak padhà asih, bàyu sabdhà idêp asih, brahmà wisnu padhà asih, iswarà asih, sing tkà padhànêmbah dungkul, sagunnà wisesà nêmbah, Om ngêlaring sùnyànang sadyà siddhi swahà. Idêp àku liman putih amangan pandestane tkà tulak, 3, sangkanmu [27b] saking sunda, tka punah tka punah tka punah, tka kita saking bali, bisa kita amasang gunna, wit kita saking sunda, aran kita ki calonarang, duk kita saking tngah, sang mpu pradah gurun kita, marep kita mangetan, bhuta putih siluman kita, marep kita kidul, bhuta bhang siluman kita, marep kita kulon, bhuta kuning siluman kita, marep kita manglor, bhuta ireng siluman kita, jumneng kita ring tngah, bhuta amanca warnna pandadyan kita, lungha kita maring kabuyutan, sang mpu pradah anglukat kita, lungha kita ring pempatan agung, kala kalika aran kita, bhujangga lewih anglukat kita, aja kita aweh ala, ring awak sariranmu, lungha kita ring setra agung, bhatari durgga angawe kita, apan aku pangawaking panca pandhawa, tan wani ya ring aku, wastu [28a] sing ngko andadyà mayà, tan wani yà ring awak sariranku, apan àku pangawaking sang mpu pradah, tkà patuh tulak tunggal, 3, tkà hilang ring awak sariranku, 3, sarana, talusuk kbo, tutuh dokna ring toyà mawadah sibuh cmêng, reh ngarêpin sanggar. Bhuta dngên saking sarirà, mêntokakên saking sarirà, bhùta dngên ring kulit, bhùta bhàng ring daging, wtu adalan ring wuk, bhùta saliwah ring otot, mtu saking jariji, bhatarà sangkarà ring tngah, mtu adalan ring rambut. tbah-tbah dadantà ping tlu, 3, amtuhakên bhùta, mantra, Ih tkà saking sarirà, iki tadahan tutùr palunghà, sun konkon maring syanu, anluh yà, andesti anrañjanà, mangsula maring awake, apan mangkanà panunalah lilah liluh lilah liluh, sing awdi den anêmbah, wdi, 3, [28b] mantra, Om aku mantênang mangùlih-ulih, êngko makasà, lambemu makarsà janà, tken awak sariranku, bisà ngko manluh manrañjanà, mulih atinmu, ngko bisà mamoro maniwang, mulih ring sukunmu, ring tanganmu, sakàlwiring mulih ring awak sariranmu, mulih tken somahmu, tken pyanakmu, tkà pugpug, dening awak sariranku, klod kawuh papundhuranmu, siddhi kedêp mandi mantranku, mantra, Om mayon minakà salarimu, samà minakà paturonmu, aku sang dangdang putih, kinonkon maring wumahmu, ati ngko sirêp, 3. sarana, sgà abhàng, wadahanà kawu, malih soring kawu, tatakanyà, klatkat suddhamalà, alêdnyà don byah, latêng, base, sulasih, katak lanang, matali lawe irêng, kutang ka marggàne agùng. puput.
sumber: Sastra Unud – cakepane.blogspot

Posted In Lontar Bali | 0 comments | Links to this post
Reactions:
Lontar Usada Pamugpug 11b – 23a
at 10:39 PM | Posted by budee
Lontar Usada Pamugpug 11b – 23a

Nihàn pamugpug sanghyang dharmmà, mantra, Om nìnì mala tan pangungku sanghyang dharmmà, sing ngadêg rubuh, siing kotal rêmpak, apan àku sanghyang dharmmà, tumurun àku sang mpu pradah, saking swarggan, mayoghà aku ring akasà, arupà aku bhatarà siwà, maglang maslimpêt asawilomàn, mahanting-anting matrinàyanà, macatùr bhùjà, angagêm hulun sañjataning prêwatêk dewata kabeh, bhajrà, duppà, dandà, moksalà, pasà, angkus, cakrà, trisùlà, padmà, dêdêh ikang pritiwi [11b], bubar ikang akasà, ocak ikang sagarà, rubuh ikang gunung, rêm-rêm sanghyang rêdityà, ulan lintang trangganà, geger prêwatêk dewata kabeh, catùr lokàpalà, iswarà, nahisorà, brahmà, ludrà, mahàdewà, sangkarà, wisnu, sambu, siwà, korsikà, garggà, maitri, kurusyà, prathañjlà, indrà, bharunà, kowerà, yammà, bhewarnnà, makàngùni widyadharà widyàdhari, bhaghawan wraspatiràja, sami tumon ring kasaktyan ingulun, hulun agêmpung amugpug amunah, sagunnà pangaruhe nì calonàrang, ya tà nì calonàrang, dùk sirà mayoghà ring setra ghandàmàyu, anggêsêng kang janmà manusà kabeh, asañjata sirà bhùta-bhùti, yaksà-yaksi, pisacà pisaci, desti tuju tluh trañjanà, dete-daityà, dànawwa, gsêng kang [12a] janmà manusà kabeh, mayoghà tang hulun manih, ingùrip kang wong kabeh, mayoghà tang hulun arùpà bhatarà guru, mapunyà tang hulun madanà nortti, mawewehan maslokà, masrutthi majapà mantra tang hulun, waluyà urip kang janmà manusà, gêmpêng-gêmpung dete-daityà, danawwà, bhùta bhùtì, yaksà yaksi, pisacà pisaci, desti tuju tluh trañjanà, maring larà roghà ning janmà kabeh, Om ganggà ya nama swahà, mìdêr tang hulun anunggang lêmbu putih, akalihan lan sri mahàdewì, pinayungàn dening garuddhà, ingiring hulun dening dewata nawasanghà, tkaning sad kahyangan, ring arêpku bhuta saha sañjatà, mayoghà tang hulun, anglu tà malà pathakaning janmà manusà kabeh, atapakan bhùta sakoti-koti, amatenning [12b] nì calonarang, pjah nì calonarang matmahan awu, amyoghà tang hulun malih, angùrip nì calonarang, arùpha hulun sanghyang tunggal, hanà ta wisesà, waluyà urip nì calonarang, mapuspà mandilah, ring pinakeng hulun, ayoghà hulun malih, ONG MANG ONG MRENG, ih ya tà nì calonarang, pamulih kità maring pùrwwà desà, anêmbah kità ring bhatarà iswarà, haywà tan pangastyà ring katutùranirà sanghyang dharmmà, tutùr-tutùr haywà lali, mengêt-mengêt haywà lupà, lukat-lukat malà pathakaning janmà manusà kabeh, suruddhàkna salwiraning gunnà pangaruhmu, kryà upayà desti tuju tluh trañjanà, dete-daityà danawwà, nebo ring kita, wastu tà ngko tan tumamah sagunnà pangaruhmu ring sariran ni ngulun, yan ko sumurup soring sagarà, wastu tà ngko mtu wetan, pugpug wetan [13a] mtu kita kidul, pugpug kità kidul, mtu kita kulon, pugpug kità kulon, mtu kità lor, pugpug kità lor, mtu kità ring têngah, apan àku bhatarà guru, tan kênà ring samudrà, kumlêm aku tan àlês, awali yà tang hulun mannih, andadyà ràja yoghyà, sungaknà ring kami, apan hulun amugpug gunnà pangaruhmu, yan tkà ring dalêm kapatyastà, andadyà kità wakul, lampus sakà gunnà karyyantà, atùraknà ring kami, apan hulun anglukatà, samalaning wong kabeh, amugpug sagunnà pangwruhmu, jêg aku sakti, hyang tan padewata, hyang tan pakahyangan, aku sakti sukà salamà hning, ja. sarana, yeh anyar, mawadah jun pere, samsam dapdap, tibah, tmên, pucuk, sagi-sagi gnêp, jinah, 170, canang mrakà wohwohan [13b], jinah, 66. Nihan pamugpug, sarana, banyu tridatu, samsam kamurugan, kayu tulak, kayu tawà, gdang sabhà, banyu tuli awor kabeh, pinutêr midêr kiwà, sasantun gênêp, bras 6 kulak, ktan iñjin 5 kulak, jinah gung ngartthà 250, bnang satukêl, mantra, Om tuju tluh tkà sakà wetan, pamulih kità mangetan, putih rupantà, tuju tluh tkà sakà kidul, pamulih kità mangidul, abhang rupantà, tuju tluh kità sakà kulon, pamulih kità mangulon, kuning rupantà, tuju tluh kità sakà lor, pamulih kità manglor, irêng rupantà, tuju tluh mtu kità ring têngah, amañca warnna rupantà, pamulih kità maring sabrang mlayu, ring cêmpa kêling jamùrdhipà, tuju ning hyang tuju ning hyang tuju ning manusà, tuju ning pama[14a]li, pamulih tà maring bapà babuntà, tuju ning kumangkang kumingking, tuju ning kumalap kumilip, satus akutus, syah syah, 3, apan àku anaking bhatarà guru mahàsakti, amugpug tuju tluh trañjanà, pugpug puna, 3, sirêp, 3, Om sa ba ta a i na ma si wa yà. Nihan pangulah tuju, mantra, Om tuju tluh trañjanà, saking pùrwwà, pugpug mulih mangetan, tuju tluh trañjanà, saking kidul, pugpug mulih maring daksinnà, tuju tluh saking pascimà, pupug mulih mangulon, tuju tluh saking utarà, pupug mulih manglor, tuju tluh saking madyà, pugpug mulih maring têngah awàn, têngah danu, têngah sagarà, têngah watês, têngah setrà, yen anà tuju tluh saking ranìnì raksasà raksasi, yen anà tuju saking sabràng, anyabràng sakà lwir [14b] ning sabràng, pugpug mulih maring sabràng, anyabràng kabeh, apan àku anak bhatarà guru tunggàl, aku guru putra, putra ning hyang kabeh, Om sa ba ta a i na ma si wa yà. Nihan pamugpug tuju, sarana, jruk linglang, mantra, Om sarwwà dùk tananà akasà lawan pratiwi, dùk tananà rêdityà ulan lintang trangganà, sapàtà haranà samanà, bàyu sabdà idêp, hanà samanà, dùk tananà jagat bhùwanà, samàngundurakên bhùta dngên, desti tuju tluh trañjanà, sakwehing ilà-ilà, ring awak sariranku, tkà pugpug punah, muksah ilang larà kabeh, siddhi mandi mantranku. Pamugpug tuju, sarana, bangle, lawos, triktukà, kuning, suruh tmu rose, apuh bubuk, carmman bohok, carmman pangi, carman bhillà [15a], jruk linglang, pinipis den alêmbat, wenyà cukà tawun, wdaknà, mantra, Om manirà mangundurakên tuju tluh, tuju moro, tuju papasangan, tuju rarajahan, tuju pandestyan, tuju hlih di lampah bilang buku, tuju di pagulingan, sakwehing tuju, apan aku gurunmu, apan aku bisà amugpug, sakwehing tuju, pugpug punah êngko, dadi êngko tahi, katibà êngko kakawah, kaidêp siddhi mandi mantranku.

Nihan pamugpug tuju, sarana, we anyar mawadah payuk kêdas, samsam bijà kuning, skar warnnà, 7, sasantun gênêp, jinah, 1700, mantra, UNG ANG MANG, sanghyang puh siwàmrêtthi, mangadêg hanà ring têngah, wruh kamulaning bhùmi, dùk bhùmine sumdàng, tananà bhùmi lawan langit, karekà bhùmi jawà, mkah, madhùrà, sambawà, [15b] seran, sasak, bàli, wruh sanghyang puh siwàmrêtthi, mamañcut desti tuju tluh trañjanà, papasangan, papêndêman, rarajahan, kabañcut tuju bruwàng, tuju bêngàng, kabañcuting gunnà pandestine, kabañcut tuju smut, tuju gatêl, kabañcut bàn sanghyang puh siwàmrêtthi, gunnà pamanês barane kabañcut, tuju mañca warnnà, kabañcut saking mbàng, mulih kità kaêmbang, mtu kità saking mlayu, mulih ka mlayu, mtu sirà saking jawà, mulih sirà ka jawà, mtu sirà saking mandurà, mulih sirà ka madurà, mulih pandestyane syanu, mtu sirà saking sasak sambhawà, mulih sirà ka sasak sambhawà, mtu sirà saking jro prawu, mulih sirà kka jro prawu, mtu pandestyane saking dùrggà, mulih kità ka dùrggà, mtu kità saking bhùta kàla dngên, mulih kità ka bhùta [16a] kàla dngên, mtu kità saking pamali, mulih kità ka pamali, mtu kità pandestine sakà wetan, mulih kità ka wetan, mtu pandestine sakà kidul, mulih kità ka kidul, mtu pandestine sakà kulon, mulih kità ka kulon, mtu pandestine sakà lor, mulih kità ka hlor, mtu pandestine saking têngah, mulih kità ka têngah, mtu kità ring raghà sarirà, mulih ring raghà sariràne syanu, wruh puh siwàmrêtthi, amañcut tuju bruwàng, tuju rumpuh, tuju bêngong, tuju bêngang, tuju moro, tuju gatêl, tuju banyu, tuju smut, tuju blatuk, tuju bantà, tuju upas, kabañcut bàn sanghyang puh siwàmrêtthi, mtu amañca warnnà, pugpug pandestine punah, [16b] aduh wruh sanghyang puh siwàmrêtthi, amañcut larà roghà ring sariran syanu, wnang kabañcut kapugpug pandestine, janmà manusàne, ONG ANG MANG, wnang sirà sanghyang siwàgêndu, siwàmrêtthi, mamañcut tuju ring raghà, sanghyang prannà raghà, mamañcut tuju ring rambut, mulih ka rambutte syanu, tuju ring karnnà, mulih ring karnnane syanu, tuju ringhal, mulih ring tinghale syanu, tuju ring irung, mulih ring irung nge syanu, tuju maring cangkêm, mulih ring cangkême syanu, tuju mtu ring inêban, mulih ring inêbane syanu, tuju mtu ring hati, mulih ring hatine syanu, tuju mtu ring pupusuh, mulih ring pupusuhe syanu, tuju mtu ring ungsilan, mulih ring ungsilane syanu, tuju mtu ring ampru, mulih ring amprune syanu, tuju mtu ring walung, mulih ring walunge syanu, tuju mtu ring sumsum, mulih ring sumsume syanu, tuju mtu, wnang kabañcut bàn sanghyang [17a] siwàgêndu puh siwàmrêtthi, amañcut malà tuju mañca warnnà, tuju mtu ring pulo mañjêti, mulih ka pulo mañjêti ne syanu, pugpug punah pandestine syanu, tuju mtu ring tundun, mulih ka tundune syanu, tuju mtu ring basang wayah basang ngùddhà, mulih ka basang wayah basang ngùddhà ne syanu, tuju mtu ring limpà, mulih ring limpane syanu, tuju mtu ring daging, mulih ka daginge syanu, tuju mtu ring balung, mulih ka balunge syanu, tuju mtu ring bwa-bwahan, mulih ring bwa-bwahane syanu, pugpug punah, tuju ring cucupu manik, mulih ka cucupu manike syanu, tuju mtu ring tangan suku, mulih ka tangan sukune syanu, kabañcut bàn sanghyang siwàmrêtthi, pugpug gunnà tujune punah, mulih saking tananà, kabañcut kalêbùr punah, tuju mañca warnnà, pugpug punah, 3, ONG ANG MANG, singgah pamali, singgah dngên, si matyà [17b] singgah, malà tuju singgah, roghà kalêbùr malà, phatakà, udug, buyan, sangar, edan,, kalêbùr bàn sanghyang siwàmrêtthi, siwàgêndu, amùjà malà tuju rumpuh, amugpug amunah yà nàma swahà, ONG ANG MANG, siddhi rastu yà nàma swahà.

Nihan pamatuh agùng, sanghyang jagàtnathà, sarana, wnang, mantra, idêp àku sanghyang girinàtha, wùmah aku ring swarggàn, tumurun àku ring madyapadhà, angadêg aku ring akasà, marùpà aku sanghyang dùrgghà, matêngêran aku sanghyang sapuhjagàt, kawisesà dùrgghà kabeh, sapàtandingha ring aku, sakwehing bhùta desti, tuju tluh trañjanà, padhà ngêbhakti yà tken aku, leyak putih anêmbah ring aku, leyak bhàng anêmbah ring aku, leyak kuning anêmbah ring aku, leyak irêng anêmbah ring aku, leyak amañca warnnà nêmbah [18a] ring aku, leyak katon anêmbah ring aku, bhrare bhùta dngên, padhànêmbah ring aku, sakwehing satru musuh padhàngêbhakti yà ring aku, sakwehing krodhà asih tken aku, apan àku marùpà bhatarà girinàtha, lwih aku sakti, ring larà wisyà, alah dening aku, apan àku sanghyang sapuh jagàt, anapuh sakukwehing gunnà satru mawisesà, anapuh anàk krodhà padhà mawisesà, sakwehing sañjatà amati-amti, padhà punah-punah, 3, tkà tan pati aku luput, sakwehing kryà upayàdi, satru musuh kabeh, apan àku sanghyang wisesà, tan kataman satrunku kabeh, ANG, UNG, MANG, 3, jumnêng sanghyang rathih, jumnêng bhatarà dewà, jumnêng bhatarà brahmà, jumnêng bhatarà wisnu, jumnêng bhatarà guru ring tngah, jumnêng sanghyang ekà, sanghyang tuduh, tkà patuh, 3, ANG UNG AH, 3, ONG, sanàhahn [18b], isrìyàwe nàmu nàma siwa yà. Nihàn pamatuh agùng, sarana, tahin bsi, pêndêm den marêpat, ring paduning wumah, we kewasà ring sibuh cmêng, skarurà, ktisang kabeh, ktisang ring karang, mantra, Om nìnì bhatarì dùrggà, ingsun añjaluk pahingkup agùng, pamatuh huluning lêbah galintung, paguyanganing warak, jujut ingsun atakon, sapà arane nìnì bhatarì dùrgghà, kaki bhatarà guru, bhùta irêng aranyà, bhùta kuning, bhùta abàng, bhùta amañca warnnà, padhà mulih ring putihing hati ring pupusuh, ring hati putih, ring ungsilan putih, ring ampru putih, tkà ingkup, 3, bhùta hlaring kalasà silih asih, ring pasuddhen, galangan pangawak kàla gajah mìnnà, lomba-lombà, prêsyu nugà duyung, bhùta lêbah sireng sêndi, bhùta ngalap sireng waton, [19a] bhùta ngloh sireng likah, bhùta jangjang sireng galar, bhùta ngêbah sireng sasakà, bhùta ngarêp ring adêgan, bhùta ngundah sireng tilam, bhùta ngêt sireng cacanden, bhùta nguki sireng tutub, tkà patuh ingkup, 3, bhùta anggàpti, bhùta mrajàpati, bhùta banaspati, bhùta banaspatiràja, bhùta tayab, bhùta janggitan, bhùta wadokàla, bhùta ning kalikà, bhùtaning kaliku, bhùta pela-pelu, bhùta pamala-pamali, bhùta haru-hara, bhùta lindu, bhùta kamutug, bhùta suku tunggal, bhùta añja-añja, bhùtta raregek, bhùta mdhi-mdhi, bhùta tangan-tangan, bhùta waringin sungsang, haywà sirà amrêbheddhà,

iki sangupatintà, DWONGH, bhatarà guru jwang gumine dini, patuhang swarggà sùr-alayane, tkà patuh ingkup, 3, Om prêsaddhà swahà, Om rêsi kundali [19b] mitrê pùjà mayà dewà, Om mrêtthà siwà anggrapah sùryyà candrà lintang trangganà, karapuh de nirà watêk dewata kabeh, sanghyang tunggal manggrapuh mandadi mrêtthà yogyàng, ji, padhà mulih ring arddhàcandrà. ANG MANG UNG, 3, jöng.

Nihan pamatuh agùng, sarana, yeh anyar, mawadah sibuh cmêng, maktis bahan porosan, sasantunya gnêp, jinah, 1700, canang mrakà, jinah, 25, mantra, Om dewà sakti, tumurun maring tngahing gumi, masàmbaddhà tkening pamali, tkà patuh slat sagarà, patuh slat bukit, slat danu, ditu di slat gumi, makà kubonan manginum, dewà padhà dewà, padhà patuh ingkup, 3, bhatarà padhà bhatarà, padhà patuh ingkup, 3, pitra padhà pitrà, padhà patuh ingkup, 3, sàmpulung padhà sàmpulung, padhà patuh ingkup, 3, dngên padhà dngên [20a], padhà patuh ingkup, 3, desti padhà desti, padhà patuh ingkup, 3, papasangan padhà papasangan, padhà patuh ingkup, 3, sakeng sasawangan, umik-umikan, sami padhà patuh ingkup, 3, pakêdek pakênyung panyulingah, macandà manyamà tken àku patuh ingkup, 3, sajà ngko baribin, ring sanak rabhintà, aku manyamà, saling raksà saling êngêhang, saling jagà kita tken àku kabeh, piwkas siddà bhatarà guru, ih pomà saling raksà, nyamane tken àku kabeh, patuh ingkup, manyamà tken àku, êdà êngsap bapàne tunggal, memene tunggal, awak manyamà, ari-arine sakuronan tuwune, patuh igkup, 3, macandà malali barêng rahinà wngi, yà tunggal bàyu sabdà idêp, sapangan inume tkà patuh [20b] ingkup, 3, rumawak tunggal tken àku, ajà lali ingêt êdà nêmbah tken bhataraning bhùmi, ne nyen mandadi bhùta matunggu gumi, ne katut dadi pamali matunggu gumi, piwkas bhatarà guru, awak manyamà, êdà maibukan dini barêng di janmà padhà, ingêtang piwkas bapane bhatarà guru, tkà patuh tkà ingkup, dewà patuh, bhatarà patuh, pitra patuh, patunggal ajà mangapit manyuduk, patuh ingkup, 3, apan magumi tunggal, sapangan inume tunggal, magumi patuh ditu barêng i meme, wkas bhatarà guru, di tngah kangin kawuhe, di tngah kajà klode, tkà patuh ingkup, 3, nyamànkune paling wayah, dadi pamali patuh, ampulung patuh, kumatap-kumitip patuh, sing mahulu masocà makarnnà, mairung macangkêm, matangan masuku, mapungsêd, sing sabagà mapurus, [21a] sing masabdà mabàyu masbakan, yà padhà patuh ingkup, 3, Om siddhi pamatuh hirà bhatarà guru sakti, tkà patuh ingkup, 3.
sumber: Sastra Unud – cakepane.blogspot

Posted In Lontar Bali | 0 comments | Links to this post
Reactions:
Lontar Usada Pamugpug 1b – 11a
at 10:38 PM | Posted by budee
Lontar Usada Pamugpug 1b – 11a

[1b] Om awighnàmàstu.
Iki pamungkah bhatarà guru, sarana, toya anyar ring jun pere, samsam rwaning kmoning, sasantun gênêp, jinah, 1700, mantra,

iki pamungkah bhatarà guru saking swarggan, pinaraga aku sang êmpu praddhah, ingiring aku dening cambrà brag, sakti wisesà, cambrà bàng layahnya rengreng, iniring dening sonà satus wulu, blàng huyang mùsêr gantung, mapuyàng-puyangàn, ring hangkon-hangkon, uniweh blàng kuning wlêngkêr, sukunya huyang-ùyangàn, ki tampak mêlês arane, ngùniweh ki ptakà saptà arane, layah mubêbêd, yan tukàr pañcasonà sakti ikà iniring dening babêklan, pañcasonà padhà sapulung, pañca ambêk lin tigàng likùr, kari ajêng si pañcasonà sakti, akên amburu bhùtà, amburu dngên, amburu wong andesti, anluh anrañjanà, amburu wong amasang [2a] papêndêman papendeman, acêp-àcêpan, umik-umikan, sasawangan, angadakakên panês bharà, rarajahan, yà ngko padhà binuru, dening sonà satus wulu, manglup àlêsu tan pagalih, tan kwasà tumindakà, dungkul sukunmu, kukul tanganmu, bgà cangkêmmu, bongol karnnanmu, bhùta matanmu, bsêh atinmu, sawdhàng kitanmu, bingung kàrêpmu, siddhà punah papaksanmu, waya kità blas, kita tan pàksà, i leyak katon dene padha-padha nmu janmà, tan kwasà kità masiluman, wus wayà nama swaha, Om sarining pùjà ya namah, amatenin desti tluh trañjanà, amatenin palwasan hili-hili, Om ganggà saraswati ya namah, Om saddhàsiwà ya namah, tutùr jati ya namah, sawànekang namah, buru bhùta putih, kàla kali, yaksà yaksi, pamalà pamali, sàmpulung [2b] daràh, si kundalà si kundali, mwah sakwehing dngên prêkasà kabeh, padhà ingiring dening sonà satus wulu, bêngbêng bala nirà, i rangdeng jirah, nì calonarang, nì calon kuning, nì balung kuning, i macan anggreng, nì lêndha nì lêndì, nì misàwdhanà, ki balung kurung, nì bùta crêmi, nì bhùta angadhang-addhang ring dalan agung, padhà ngêb tan kwasà tumindakan sukune, tangane tan kwasà lumimbeyan, soccane tan kwasà tuminghal, karnnane tan kwasà ngrêngà, irunge tan kwasà angungas, cangkême tan kwasà angùcap, tan pakarikà mayàwakta, lêsu lipyà lumah atinmu tan pangên-angênà, uwug layahmu, bhaddhisu tuli, kàdhi tunggak padhàmu, Om sijabhahi, tan kwasà kità maranin, apan ko anùr desti, awakmu dewek, anluh awakmu dewek, anrañjanà awakmu [3a] dewek, Om seselo wangke, tiwang bangke apteng idêp, tiwang jangat tan mandi yà, tiwang sgarà tan mandi yà, tiwang kbo tan mandi yà, tiwang jaran tan mandi yà, tiwang kdêt tan mandi yà, tiwang pamali tan mandi yà, tiwang bgà tan mandi yà, i bhùta saliwah tan mandi yà, i bhùta latêk tan mandi yà, sapàkayà magawe tiwang, danawà tan mandi yà, aku jati bhatarà guru, anglanglang ring madyapaddhà, aku amugpug amunah, si tàmisayà, sing anglaranin janmà manusà, pugpug punah tà ngko denku, SANG BANG TANG ANG ING NANG MANG SING WANG YANG, WANG YANG ANG ONG MANG UNG, AH AH, KDREYAH, UNG UNG MANG BANG SANG, ênwrog-ênwrog sakti wisesà, saking dùrggàmayà, sing kajoti makà samà sakti, sanghyang prêkasà, sabalà sariyut, mwah sakwehing brêghalà kabeh, sasiddha karyyane, sirà sang calonàrang [3b], sakwehing desti kabeh, ajà sirà wani siddhi gawe, mwah tluh trañjanà, apan àku kamulanirà bhatarì dùrggà, tan wani tà ngko sakwehing desti tluh trañjanà, apan àku sanghyang mahàsakti, dùrggàmayà, apan àku amugpug amunah, sakwehing sakti aeng, mwah sakwehing sañjata nirà nì calonarang, apan àku wnang, sababêkêlan i rangdeng jirah, nì calonarang, nì balung kurung, nì balung kuning, sang macan anggreng, sang bhùjanggà windu, sanghyang candu sakti, angapi-apih, sang ratu rantêk, sang kalikà abhàng, haywà tà kita moruk siddhà gawe, ajà ta kità ulik silih gawe, apan àku amrêthanà sirà, sirà maratuning desti, tluh trañjanà kabeh, kità winaton denku, yen kità anamà desti, anluh anrañjanà, [4a] tan tumamah papaksantà, ring awak sariranmu, tkà rêp sirêp kità, tkà tulak-tulak sakwehing desti, tluh trañjanà, pangêmban-pangêmban sang bhùta banaspatiràja, sanghyang ngalàwati, sang kumbàwati, apan àku angrapuh kità kabeh, sirà pinaka ratuning desti tluh trañjanà, yen ana wong andesti, anluh anrañjanà, wastu tà ngko tan têkà maring awak sariranmu, wastu tà ngko den kadhi aku dening watu, wastu den kadhi akmuh dening malelà, sinusunira ring awakmu dewek, Om tulak tanggul, tà ngko kàla kabeh, jati ring awakmu dewek, ANG, 3, OM, 3, MANG, 3, BANG, 3, MANG.

Nihan sanghyang ghnicandrà, mantra, Om sang kàlacandràghni, candra bherawà, Om cakràghni srasah, MANG, ghni jayeng ràt, ANG,
[4b] ghni mukà, ih, ghni mukà mùrtti jati, Om ghni rêsyà mukà, Om ghni sewakà, Om ghni bhàjra, Om ghni anglayang, Om ghni mkah, Om ghni mirah, Om ghni pusphà jati, ANG ONG MANG, Om mùrub ring sariraning lidah, ANG, mùrub ikang ghni bhajrà ring tinghal, mùrub ikang ghni mukà ring cangkêm, mùrub ikang ghni mrêtthà ring tungtung nging lidah, mùrub ikang ghni sewakà ring irung, mùrub ikang ghni rêsya mukà ring pupusuh, mùrub ikang ghni anglayang ring tlênging tinghal, mùrub ikang ghni srasah ring gtih, mùrub ikang ghni mirah ring hati, mùrub ikang ghni manilà ring inan limà, mùrub ikang ghni jayeng ràt ring dasaring pritiwi, mùrub ikang ghni satingkêbing ràt ring pañcêring pritiwi jati, mùrub ikang ghni lodra srasah ring dasaring sagarà, mùrub ikang ghni wisesà ring dasaring danu, ih, 3, gsêng ikang lara roghà wighnà ring pusêr tasiking sari[5a]rà, gsêng salwiring papà ndrakanirà ring kasaktening sarirà, gsêng salwiring gring agung ring sandining sarirà, gsêng salwiring papàning apapà, papàning angùcap ring gumining sarirà, Om gsêng ikang gring ring sariraning kulit, MANG, gsêng raraning ararà ring kawawaning gtih, Ih, gsêng narakanirà ring sùksmaning daging, Wong, gsêng salwiring gring ngùrà ring sùksmaning gajih carmmà, ONG, gsêng salwiring gring ngagùng ring kawtuwaning hwat, ONG MANGKARÀ wastu, aku aku anglêkas watêking ghni wisesà, mangùrip kulit daging gtih, hwat gajih carmmà, sarirà bhatarà bhayu, miwah bhatarà yamà, ONG MANG GANG SANG MANG gsêng, mangùrip manusà, papaning apapà, manusà gring hnyag patladtad, kustà êmpas, kustà pnyu, kustà banyêh, kustà gtih, kustà babi, kustà pahi, sakwehing kustà bsêh, [5b] kustà gringsing, kustà bhintang, kustà têmbagà, kustà papasangan, kustà alu, kustà jangat, salwiring kustà lumbang, tan tumamahing manusà, padarwwaning dewà, waras salwiring manusà, urip salwiring gùmi sarirà, janmà manusà, matamba gring kagsêng, gring katundhung, gring kasêngkêr, aku mangalahang gring agung, salwiring sopàmastuning cor, tmah bhùjanggà lêwih, tmah brahmanà, kañca desà sakaton, sakatoning larà roghà wighnà, alah punah jangkah rêbah, gsêng anyud kumaritis dadi wringêt, apan dewaning ghni angalahang, gring agùng, anggêsêng gring salwiring larà, salwiring papaning apapà, sàndhrakaning wong manusà, tkà gsêng anyud, luhùr ring ulu puhun, tkà alah, tkà bungkah, tkà kdas, ikang gring, waluya jati ikang sarirà, sùksmànira ring sabdhà bayu idêp, mulih sa[6a]riranirà ring sùksmà, mulih maring sabdhà, mulih maring bayu, mulih maring idêp, ANG ANG ANG UNG MANG ONG, mulih maring sùksmaning sanghyang ghni pusphà jati, ring mùrttining idêp, mulih maring swargganing sùràphati, ikà sùksmaning idêp, ikà putusing ghni, putusing larà, putusing tambà, ikà swargganing i bapà, nì meme, ikà pagnahan i kaki, nì dadong, ikà makà swargganing sabdhà, swargganing bhayu, swargganing idêp, swargganing ajñanà, mulih tunggal dadi sawiji, ikà ingaranan sùrà wadhù, ikà màwak pritiwi, rumàwak akasà, slaning ikà maniking na hulu dadi sùryyà, bungkahaning ikà manikaning larà, dadi hyang rathih, titising ikà ndadi bintang damuh, kawruhaknà ring raghantà, pomà, sarana, yeh anyar mwadah jun pere, samsam pucuk lambà, tmên, endong bàng, bras bàng, sasantun gênêp, tkaning sagi-sagi[6b]nyà, jinah, 2700, bantênyà tumpêng bàng, 2, mamuñcuk iñjin, sampyan endong bàng, syap biying mabukakak, isin jronyà mapanggang, mwadah klakat suddhamalà, iki mantranya, mantra, Ih sang kàla ghni lodrà, iki tadah cacarontà, gsêng ikang gring, pomà, 3, wusàmastu, kutang ka pêmpatane, banyu ikà dusàkna wong agring, kàdhi kramaning atoyà. Iki pañca ghni, sarana, wnang, mantra, ANG UNG MANG, ANG, uriping brahmà, UNG, uriping wìsnu, MANG, uriping iswarà, idêp aku angrehang sanghyang sùksmà, ngawijilakên ghni pañca, SANG BANG TANG ANG ING, Om ghni putih mtu ring pupusuh, anggêsêng sahananing dùrggà tkà sakà wetthan, mtu gsêng, 3. Om ghni abhàng mtu ring hati, anggêsêng sahananing dùrggà tkà sakà kidul, mtu gsêng, 3. Om ghni [7a] kuning mtu saking ungsilan, anggêsêng sahananing dùrggà tkà sakà kulon, mtu gsêng, 3. Om ghni irêng mtu saking ampru, anggêsêng sahananing dùrggà tkà sakà lor, mtu gsêng, 3. Om ghni mañca warnna ring tumpuking hati, anggêsêng sahananing dùrggà tkà sakà ring têngah, mtu gsêng, 3. Om ghni pangrêngà mtu ring karnnà, ghni tinghal mtu ring soccà, ghni Ongkara mtu ring irung, ghni mayà mtu ring tungtung nging lidah, anggêsêng sahananing tuju tluh trañjanà, desti moro tiwang sàmpulung, babahi, sahananing larà roghà, ring kulit ring daging, ring otot ring balung, ring sumsum, kalêbùr kagsêng denirà sanghyang aghni sabwanà, mtu gsêng, 3, Om ghni sabwanà murub makabar-kabaran, mùrub sirà ngêbêkin pakaranganku ne, yen anà wong alà paksane, alà kira-kirane, wastu kità gsêng manadi [7b] awu, sing angungkulin sing anulubin, waluyà gsêng mandadi awu, mtu gsêng, 3, apan ghni mùrub ring harêpku, ring kiwà ring tngênku, ANG AH, 3, aku pangalah sakti.

Iti wastu pungkuh, panulak sarwwà roghà mwang malà, sarana, toyà ring sangku, samsam kayu sakti, bhijà ptak, mantra, Om wastu pungkuh dangàscaryyà, yà siwah, astu bhatarà siwà, angluwarakên sakwehing lare mtu uku walà waddhi, kasungsang carik, katadah kàla, katiti bhayà, karakà bhayà, kabandà bandanà, katadah kàla, kalwaranà dening bhatarà siwà, makàngùni mtu kadanà kadini, pamtuning jong ngunting-ngunting, sara padhà tunggaking wareng, prawu saràt panyà, buñcing kêmbar, kang trisùlà, krêsna bala dewà, sanak pandawà uruju, tulaking kdhukan, kama jayà kamà ratih, kalwaranà [8a] dening bhatarà siwà, yan ka toyà ka ganggà dewi, ka pangawan, ka sambêt ring glap, ka pritiwi ka catur lokà, ka guru paduka, ka clapati, ka upayàpati, ka ayap kalà, katadah kalà, kalwaranà dening bhatarà siwà, makàngùni wtu uku walà waddhi, sintà, landêp, ukir, kurantil, tolu, gumbrêg, warighà, warighadyan, julungwangi, sungsang, dungulan, kuningan, langkir, mdangsyà, pujut, pahàng, krulut, mrakih, tambir, mdangkungan, matal, uye, mnahil, prangbakat, balà, ugu, wayang, klawu, dukut, watugunung, kalwaranà dening bhatara siwà, yan katibanan saraswati, katibanan dangdang, kahutahanà dangdang, sathàsah saking guwungan, salakunang, yan karubuhan padhà ring nganà lumbung, karubuhan sanggar, [8b] kagunturaning hod, karubuhan kayu agung, kapañcingan buron, kapañcingan kakuwung, kapañcingan caraking tahun, kapañcingan linus, kaghne kalêbon àmùk, kalwaranà dening bhatarà siwà, ngùni ikà lêmah sanggar lêmah mbàng, lêmah mdêk, balembong caraking tawun, setrà watês pabajangan, pakàtkan pamênggahan agung, pahumbukanà bhùtà, samùr pangkung jurang rejeng atukad bangkà batu lumbàng palungguhaning bhùta, pisacà pisaci, dngên sampulung, pamalà pamali, ngdho kpuh karameyan, alas agung padhà dawà, pàwubaning bhùtakalà dngên, undung-undung silunglung watu tinumpuk, parang rejeng, lêmah gigiring sampi, amundhuking lêbuh, lêmah mêndêk, ucùr-ucùr balembong caraking tawun, paguyanganing warak, pasrukaning landak, lêmah anggawe [9a] ning kapitan, kelà kapitan, yan yan utu-utà agung kabuyutthan, tanananing saupatakaning uphata, upadarwwaning cor, gagoddhan bañcanà, apenalà ujar alà, muksah hilang dening kidul, kaki sarayu, kalwaranà dening bhatarà siwà, makàngùni sakryaning upayà dùrjjanà dustà, ctik racun, upas buntêk, basang-basang, upas wàt warangan, desti tiwang moro tluh trañjanà, kalwaranà dening bhatarà siwà, uniwehaning atmà candalà papà, mijil saking samayaning lokà, cabol, mbor, bhùta, plud, kicêr, borang, sudat, dilêng, bà, bisuk, sombeng, bengor, prut, bongol, pañcêk, curêk, gondhong, pelà, sunggaran, lawêdig, brêkut, borok, kipak, kiting, kutung, tunà, jugêd, [9b] udug, edan, busung, kahangan, ayan, ckehan, mañjukuming, banang, bluh, beseh, ungkuk, darih, tapas, bulenan, dyag, tubug, tuñjuk, btêg, buyan sangar, rumpuh, cabol, dêngkêk, blàng, parang, koreng, kalêbùrà kalukatà denirà sanghyang wastu pungkuh, dangàscaryyà, kalwaranà dening bhatarà siwà, kasaksenan denirà sanghyang triyoddhasakti, bro bhùmi rapuh, candrà raktà agni yasà manili, ratri wisandyen aniñcah, kajnênganà dening saptà rêsi, pañca rêsi, karawêtanà dening sanghyang mandi raksà, sanghyang tayà, sanghyang candu sakti, kawastu wananà dening sanghyang saràswati, kalukat kalwaranà kang àrupà jati, tananà mandi-mandi, tananà tulah-tulah, sapà-sapà, swati dirggàyusà [10a] pùrnnà jati, dening sanghyang wisnu mùrtti jati, swasti swahà.

Iti pùjan sanghyang wastu pungkuh. Iti danùr weddhà, panulak sarwwà gring, sarana, toyà mawadah sibuh, maswi wnang, mantra, Om pritiwi pinakà pangadêgan ingulun, akasà pinakà pañjênêngan ingulun, kadhi amanah angagêm sañjataning dewatà kabeh, duppà, danda, trisùlà, moksalà, kontà, gaddhà, bayubhajrà, gunung, sing kalà dangàstra, skarurà kêñjoti, sun panahakên ring pritiwi, bubùr ikang pritiwi, sun panahakên ring akasà, buntal ikang akasà, sun panahakên ring sagarà, asat ikang sagarà, sun panahakên ring gunung, rubuh ikang gunung, sun panahakên ring dùrggà kalikà, ruwatên dùrggà kalikà, sun panahakên ring pepelikà wewelikà, ruwatên pepelikà wewelikà [10b], sun panahakên ring satru musuhku, lêbùr tan pasesà ikang satru musuhku, Om kamà siddhi tan atmàhan ajanmà, ring tuju tluh trañjanà, desti upayà krya apayà, ujar alà, ipen alà, Om aji danùrweddhà, para satatà, rêp sirêp, 3. Nihan pamañcut knà gunnà, sarana, toya anyar mawadah sibuh cêmêng, timbà ya ping 3, skar bàng, kuning, ptak, mantra, Om pritiwi akasà, sakalangan, apan àku anambanin janmà buduh, apan àku amugpug sakwehing gunnà, gunnà sasapi, gunnà pelet, gunnà kuning, gunnà saliwah, gunnà irêng, gunnà bolot, tkà pugpug denku, tkà waras, Om syà meghà, syà tambà, syà larane syanu, lamun ko mtu tan pahari-ari, kwasà ngko anglaranin, [11a] tan kapugpug kità denku, sang kamàputih, sang kamà bàng, sang kamà gading, ngko tkà pugpug punah, 3, urip syanu, apan àku amugpug gunnà sundà, gunnà jaran guyang, gunnà latih, gunnà ambàr, satus dwàlapan warnnaning gunnà, tkà byà byà.
sumber: Sastra Unud – cakepane.blogspot

Posted In Lontar Bali | 0 comments | Links to this post
Reactions:
Lontar Usada Manak 14b – 25b
at 10:36 PM | Posted by budee
Lontar Usada Manak 14b – 25b

Pañêsêh ari-ari grita, sa, taluh siyap abungkul, ngêmpug cêpolang ring dadasar, tibakin yeh angêt ne gêmulak, raris inumakêna, taluh ika untal, dadasar ika rinajah, ma. Om sang bhuta angadang, maring gwa garbane syanu, sira sang bhuta tustundung, sira sang bhuta kakawah, sira sang bhuta ari-ari, sira sang bhuta ambah-ambah, kabeh sira sang bhuta, tututin kakanta, sang rare cili, suwe sira sang rare cili, ngantos sira, ring lêmah, bapa babunta, age sira [14b] den agêlis, prapta sang gagak bhirawa, harêpana katêmu maring sira, mêtu 3, cok bor, 3. mudul kadi tikus, angulati lakine, cêlos cuwas, 3. Iki rarajahan dadasare.

Nihan tamba sarab, iñja kawasa, yanya pagontol, sa, Om brahma, Om kul, wuntêng bawang, adas, uyêg, olesakêna.

Ta, yan twara ñak ring nasi, lolohnya, sa, biyu krutuk ne nasak, wuntêng cêkuh, don sandat, 3, bidang, bawang adas, ma. Om di madidih, mulih maring basang madidih, waras waras ring ngiso, yah, 3, kedêp [15a] siddhi mandi mantranku.

Ta. sawan, yan agrah makalêmah, sa, kapkap, isên, bawang, sêmbar raganya makaukud. Yanya êmbêt ñêm, sêmbar wêtêngnya, sa, bangle lan kasuna jangu.

Nihan usug sawan, sa, don kelor munggi, wuntêng bawang, lêngis tanusan, kêpêl awaknya makaukud.

Ta. sawan tangis, sa, obat, pees gadubang, basmakêna bilang sandi, ma. Om sasak sawan kabeh, salwiring sawan salabyanya swaha, mêtu denya sawan kabeh, lah poma.

Tingkahing sawan naga, kliyad-kliyud, tur nguyang, cangkêmnya ciplak-ciplak, layahnya sêler-sêler. Ta, nya, sa, padangalya sakamulan, myana, masui, trikatuka, [15b] wêdakakêna. Maka usugnya, sa, don kelor, kasuna jangu, yeh cuka, tasik têlung kupak, maka lolohnya, sa, gamongan, inggu, cêkuh, 3, iyis, sari kuning, mêñan.

Pangunduran sawan, sa, intaran sakamulan, kasuna jangu, cakcak, pet bangkêtnya, inumakêna, ampasnya wêdakakêna, ma. Om sawan sawiwit, sawan bantang, sawan jêjêt, sawan lilit, sawan lutung, sawan bojog, sawan bukal, sawan têgahan, sawan deûti, acêp-acêpan, kagêsêng denira bhatara Brahma, Om gêsêng, salwiring sawan kabeh, têka gêsêng, 3.

Malih loloh sawan, yanya ngêmbêt ring wêtêng, sa, kapkap, [16a] don paya puwuh, katumbah, kuñit, lunak, uyah, pet bangkêtnya, raris dadah lêpahang, wus embon dêgdêgang, êningnyane inumakêna. Maka sêmbar pusêrnya, sa, inan kuñit, makikih, mêñan, gula jaka, tambusin. maka lolohnya, sa, muntis sakamulan, lunak, bêjêkin uyah, prasama panggangin, kuñite tambusin, kêtan gajih, bangkêtnya inumakêna, ampase anggen sêmbar laranya maka sami. Maka papusêrnya, jêbugarum, jangu, kulit pangi, prasama gêsêng, adêngnya campuhakêna, raris uyêg, prêsin bangkêt kuñit, pees gidubang, tampêl pusêrnya.

Ta. rare êmbêt, yanya [16b] kêbus ring wêtêngnya, sa, buah dalima ne dadah, muñcuk kasimbukan, ne putih, bawang matambus, adas, pulasai, sêpêt-sêpêt, galih jatunya, tahapakêna. Sêmbar sikûikanya, rauh ka tulang giying, tulang cêtik, dening, sa, don ñambu renteng putih, rauhing krikan carangnyane, bawang adas, bras bang. Tutuh irungnya, sa, tuwak kasimbukan, bêjêkin untêng bawang matambus, raris saring, êningnyane tutuhang, nging durungnya nutuhang dayuhin tutuh ika sawêngi.

Nihan patêngêran lare iñja, yanya ngutah mising, nga. iñja pêpêrak, ada kêntêl ada eñceh, ta, sa, akah padang kalamêñca, isin tingkih, bawang [17a] adas, bangkêtnya inum. Yanya bêsêh ring awak mangêbêng-êbêng, rauh ka batis, nga, iñja inggu brahmà, ta., sa, rwaning kasambi têkaning babakanya, pangi, sakamulan, katumbah, isen, gamongan, wêdakakêna.

Yan akuru laranya, nga. iñja pusuh, ta, nya, sa, rwaning pepe, bawang adas, majatu tain kêbo, wêdakakêna.

Malih sasuhuk iñja, sa, yeh asibuh, kêtisin sugiang inum, pada maping 3, ma. ih iñja ong iñja naga, iñja lilit, iñja gantung, aja kita manglaranin i barak, iñja blatuk, iñja gêtih, aja manglaranin i barak, iñja brahma, iñja bañu, aja anglaranin i barak [17b], apan aku wruh ring kadadenta nguni, mêtu kita ring dasar pritiwi, ring dasar kawah agung, ung ang tumurun bhatara Agni, angsêng akuweh iñja, tumurun, ung mang tumurun bhatara Iswara, angurip anambanin i barak, lah ta urip 3, siddhi mandi mantranku. Wêdak iñja, sa, don kalayuan, don têlêng, katumbah, yeh cuka.

Ta. iñja keskes kores, bêngêl gênit, wêdaknya, sa, don ñambu wer, isen, kuñit, katumbah, 3, bêsik, pulasai, sami krusuk, wêdakakêna.
Ta., iñja gatêl, sa, don sotong, panggang, isen, kuñit, katumbah, miñcid dêha, ulig, wêdakakêna.
Wêdak saluwiring [18a] iñja, sa, don basa-basa, panggang, isen, katumbah babolong, sêpêt-sêpêt, samparwantu, trawas, miñcid dêha, wêdakakêna.
Ta, iñja, sa, don paya puwuh, gamongan, isen, katumbah, pulasai, iñja-iñjahan, prasama kikih, ulig, wêdakakêna.
Ta. iñja pagontol mwang bêsêh, sa, ong brahma, ong kul, bawang adas, wêdakakêna.
Malih, ta, iñja pagontol, sa, umbin yangbubu, kulit waluh pahit, tuñjêl, adêngnya uyêg ring pees gadubang, olesakêna laranya.
Ta, iñja bêngka, sa, rwaning paya puwuh, gamongan, kuñit, adêng balulang kêbo, [18b] jatunya, iñja-iñjahan, cakcak, pet bangkêtnya, tahap.
Ta, iñja bêngka, sa, akah biyu gêdang saba, akah bayêm barak, bawang adas, kêtan gajih, tahap.
Ta, iñja mising, sa, pusuh dalima, untêng kuñit, sintok anggen jatu, iñja-iñjahan, pet bangkêtnya, tahap.
Ta, iñja mising, sa, biyu krutuk ne nguda, bungsil ñuh barak, bawang adas, sêpêt-sêpêt, pet bangkêtnya, tahap. Ampasnya anggen uwap, jatonin babakan sêntul, mwang tampêl ring tulang cacêtiknya.
Ta, iñja mising nanah gêtih, sa, isêp nanah, isêp gêtih, babakan tui putih, akah têlêng putih, bawang adas, [19a] miñcid deha, pet bangkêtnya, tahap. Ampasnya anggen uwap.
Ta, iñja tan harêp amangan, sa, muñcuk wadani, muñcuk kasimbukan, muñcuk pañcarsona, kapanggian tis, untêng gamongan, isin tingkih, tahap. Malih, ta, lare watuk, sa, baluntas sakamulan, bawang adas, tahap.

Ta, lare mawatuk, sa, santênkane, asêm lunak, êtum, tahap.

Ta, iñja tiwang sawan, sa, paya puwuh sakamulan, isen, gamongan, bawang adas, inggu, yeh juuk, tahap. ma, ih bhatara Guru, ingsun añaluk larane syanu, ingsun anambanin lare tiwang sawanên, salwiring tiwang sawan, langkuwas [19b] pamunah tiwang, lampuyang pamunah sawan, bawang tambus aku neûti, adas panglêburanta, juuk maka pangurip bayune syanu, apan syanu anak bhatara Guru kapupug kalêbur lara patakane syanu, siddhi waras wastu ya nama swaha.

Ta, sawan tiwang, sa, base tampinan gênêp, kasuna jangu, pakpak, bangkêtnya basmakêna, ma. ih lawas, lawas, ara kami, bhuta lombok, tanu kami, bhuta lomboke to kami, waras, 3, sidhi mantranku.

Yan pulês lêplêp, nga, iñja gagêt, ta, nya, sa, kalampuak, tasik irêng, wêdakakêna.

Ta, iñja grah, mamalêman, sêmbarnya don sêmbung, tasik 3, [20a] kupak, sêmbar raganya kabeh.

Yanya sakit silitnya, tur mêtu rah nanah, nga. iñja kuliran, ta, nya, sa, lublub carang waru, bawang matambus, adas, bras bang, jatonin tain jalati, santên kane, tahapakêna. Maka uwapnya, sa, don kapas taun, bawang adas, sêpêt-sêpêt, pamor, miyeh jun tanêg.
Malih yan mêtu rah ananah tur madidih, nga, iñja sumsum, ta, nya, sa, akah êntal, akah glagah, bawang matambus, adas, sêpêt-sêpêt, bras bang, jatonin tanah batan sanggah kamulan, tahap.

Yan angutah mising, nga, iñja galira, ta, nya. sa, babakan juwêt sakamulan, kêtan iñjin, pada majumput, [20b] bras bang duang jumput, cakcak, bêjêkin bawang matambus, malih prêsin yeh sambuk kalungah, apang bukêt raris dadah, gula makrik ban sidu, di sembene, akikit, raris irag, tahapakna.

Yan lare kuat amangan anginum, nging awaknya brag ngarigis, wêtêngnya kêmbung, nga, iñja gragêt, sa, bañun iñjin, lêngis dêgdêgan, gêtih siap sêlêm, pada keh takêhnya, raris campuang, irag, raris pakinêmin, nging dewasain nangkan kajêng kliwon, makinêm ping têlu maka sañja, ma, Om limur ring ati, muwaras, 3, Om muryang, mursyah, 3.

Pamuug lare bêsêh, sagênahnya mwang iñja, sa, don kapaspasan, [21a] don bamabang, adas, ulig, wus amantra urapakêna ring bulun siap, ma, Om prawatêk dewata paum, bhatara Guru nora ditu, sing têka wurung, 3. lêkasakêna, kawasa.
Malih yanya bêsêh socanya, apang êda lamur, mwang kutikan, sa, babakan juuk linglang, mwang kulitnya, buahnya, anggen jatu, isin tingkih jêntung, kuñit ayis, ulig agigis, pakpak raris sêmbar, ma. Om batu putih, tumbuh di têngah sagarane, gêtih mapupul, bañêh mapupul, têka punah, 3, syah galah apadang.
Malih, ta, nya, sa, umah kalisasuan, untêng bawang, adas, ulig, urapakêna, japain, [21b] mantranya kadi ring arêp.

Ta. iñja brahma, sa, tanah panasar waton, bêjêk ring yeh añar, inum, ma, ih rare anêmu syah, brahma muksah, iñja muksah, muksah iñjane syanu, têka muksah, 3.

Yanya uyang sada sêbuh awaknya, nga, iñja lêkêd, ta, nya, sa, sembung ati, untêng bawang, adas, tasik arêng, jatunya, bênang pêlung sacêngkang, lêbokakêna ring lolohe, raris bêjêk, tahapakêna.

Ta, iñja leplep, sa, bawang tunggal, 3, bêsik, goreng aji lêngis tanusan, olesakêna, wus maoles, simbuh aji don undis, don sidawayah, mañahñah, [22a] katumbah, 3, bêsik, sêmbar.

Yan ring sirah mananah, nga, iñja wawatih, ta. nya, sa, akah tampak liman, akah siligui luh muani, akah padang lêpas, akah padang blulang, bayêm lalahan, isêp nanah isêp gêtih, kapanggian tis, sêpêt-sêpêt, cakcak raris tambus, tahapakêna.

Yanya madidih tainya, tur ya putih, rauhing tainya, nga, iñja ujan, ta, sa, iñja ilut, bawang adas, inum.

Yanya barak tainya, nga, iñja turut, ta, nya, sa, akah bayêm barak, bawang adas, kêtan gajih, tahapakêna. Maka sêmbar basangnya, mwang tulang giyingnya, rauh ka sikûikanya, sa, bras mês, batun nangka bubuh, [22b] sêkar jêpun, bawang adas, isin tingkih.

Yanya grah awaknya, tur bêngka wêtêngnya, mwah pajêlêjêh awaknya, ika, nga, iñja turut kambuh, ta, nya, sa, don lima, katumbah, uyah, sêmbar mak kabeh, ma. Om ang mursyah, 3, swaha.
Yanya grah awaknya, tur ya kiyad-kiyud, awaknya biru, rauh ka soca, nga, iñja naga, ta, nya, sa, sintok mapanggang, bras bang, wêdakakêna ring raganya sami, maka tamba inumnya, sa, akah pepe, akah êntut balu, bawang adas, tahapakêna.

Yan barak muñcuk layahnya, ika, nga, iñja kaliaga, sa, ulêd biu, santên kane, damuh, tambus, suba embon, prês, campuhin yeh [23a] tombong, tahapakêna.

Ta, lare anangis tur pêjêt, krik wêtêng lêmah, tulis tundunya, aji pamor, mantranya tinulis, ma. a. 3, alimah-alimuh, 3, swaha, 3, mursyah, 3, galang apadang.

Ta, lare kêlar ngutah, ngluah twara êmbang sadina, ika, nga, iñja sawan sarab riyak, ta, nya, sa, cêkuh, kuñit, katumbah, majakêling, uyah, cakcak, raris tambus, tahap. Maka simbuh ulun atinya, sa, buah jêbug, mapanggang, lan sintok.

Ta, iñja curêk, sa, kuñit warangan, kasuna jangu, ulig, pet bangkêtnya, raris tum, tutuh kupingnya.

Ta, curêk, sa, inan kuñit matambus, kulit buah [23b] jêbug, tutuh kupingnya.

Ta, lare siksik, sa, kraras biu kayu, malih batune di tengah tukade, toktok ditu jalan mula, olih pada timpalnya kêpihannyane juang, lablab apang lêpah, isen kapur, 3, iyis, donnya, 3, bidang, simbuh ngasai, mwang sugiyang.
Yen siksike ngambah ka mata, haywa nglablabina tambane kadi ajêng, wênang anggen pupur muanya, mwah papilis alisnya dening bungan pucuk lamba, rajah kadi iki.
Malih, ta. siksik, sa, don bungkak nyingnying, lublub tingkih, sêmbar ring gênahing laranya, ma, Om sêlêr-sêlêr silalar, arêp akukubon, ênduh kita da ditu, [24a] don bungkak nyingnying, lublub tingkih, angundurana kita, muksah kita, muksah, waras, 3.

Ta, lare pêcehan, tan êmbang, tur malompo-lompo, sa, gêtih siap biying, matunu, wus lêbêng, uyêg mapêpês, yeh juuk mapanggang, urapakêna, ma. pandusanira bhatari Durga, kinabur tanana lêtuh.

Ta, mata rusak, sa, mênuh sakamulan, galih 21 bêsik, ulig, olesakêna, ma. angadêg tejan matane syanu, lunggahing gadung sêkaring sempol, maka pangundur anêmu mundur kita, pritiwi kabeh, iridakêna sanak putunira kabeh, têka luwar, 3.

Iki pamlasan rare, nga, yanya sêdêng larene mabêlas, wus [24b] mangkêp wulananya, mwah wotonanya sêdêng bêlas, samalih dinane mabêlas, wênang anuju tulus, mwang guru ning was, nga, sa, yeh mawadah sibuh, lêbokakêna sêkar jêpun, 3, katih ne tilêh, wusnya ngamujain toya ika, katisang aji sêkar jêpune, ne akatih, anggen ka pipis, mangêtisin larene, maka têlung katih, anggon bungane, pada mapisan, dadi makêtis pang 3, smalih wus makêtis, wusan larene manginum, ping 3, raris suginin ping 3, wusnya sisahang toya ika akêdik, pacang mauyêg gulane, jatunin pamor, pacang mangolesin muñcuk ñoñone, wusanya turuhin [25a] sapisan, uli di sirah larene, antuk yeh ane di sibuhe, malih sêkar jêpune sibak pah dua, ne akatih, sêkarin kuping larene, pada masibak, ne duang katih malih blasang, bok larene gantungin akatih, plangkiranya akatih, iki pujanya ma. meh wibuh, 2, meh biu, aja ta sira eang, ring ingsun, ingsun asasanan awak sarìra kami, poma, 3, sira arin ingsun, tan engêt ring susuning ibu, poma, 2.

Nihan mantran cêkehan, sa, wênang, ma. ura-urêk gatêlku mati, hêêp, 3. Iki kakambuh, linggan bhatara, sa, lontar rinajah, sêmbar dening trikatuka, gantungakêna [25b] luhuring aturu kawasa, buntil ing arêp kawasa, iki ta rajahan lontar iki. puput.
sumber: Sastra Unud – cakepane.blogspot

Agama Hindu

Agama Hindu

Artikel ini bukan mengenai Hindi.

Agama Hindu (Bahasa Sanskerta: Sanātana Dharma सनातन धर्म "Kebenaran Abadi" [1]), dan Vaidika-Dharma ("Pengetahuan Kebenaran") adalah sebuah agama yang berasal dari anak benua India. Agama ini merupakan lanjutan dari agama Veda (Brahmanisme) yang merupakan kepercayaan bangsa Indo-Iran (Arya). Agama ini diperkirakan muncul antara tahun 3102 SM sampai 1300 SM dan merupakan agama tertua di dunia yang masih bertahan hingga kini.[2][3] Agama ini merupakan agama ketiga terbesar di dunia setelah agama Kristen dan Islam dengan jumlah umat sebanyak hampir 1 milyar jiwa.[4]

Penganut agama Hindu sebagian besar terdapat di anak benua India. Di sini terdapat sekitar 90% penganut agama ini. Agama ini pernah tersebar di Asia Tenggara sampai kira-kira abad ke-15, lebih tepatnya pada masa keruntuhan Majapahit. Mulai saat itu agama ini digantikan oleh agama Islam dan juga Kristen. Pada masa sekarang, mayoritas pemeluk agama Hindu di Indonesia adalah masyarakat Bali, selain itu juga yang tersebar di pulau Jawa,Lombok, Kalimantan (Suku Dayak Kaharingan), Sulawesi (Toraja dan Bugis - Sidrap).


Dalam bahasa Persia, kata Hindu berakar dari kata Sindhu (Bahasa Sanskerta). [5] Dalam Reg Veda, bangsa Arya menyebut wilayah mereka sebagai Sapta Sindhu (wilayah dengan tujuh sungai di barat daya anak benua India, yang salah satu sungai tersebut bernama sungai Indus). Hal ini mendekati dengan kata Hapta-Hendu yang termuat dalam Zend Avesta (Vendidad: Fargard 1.18) — sastra suci dari kaum Zoroaster di Iran. Pada awalnya kata Hindu merujuk pada masyarakat yang hidup di wilayah sungai Sindhu.
[sunting] Keyakinan dalam Hindu

Hindu seringkali dianggap sebagai agama yang beraliran politeisme karena memuja banyak Dewa, namun tidaklah sepenuhnya demikian. Dalam agama Hindu, Dewa bukanlah Tuhan tersendiri. Menurut umat Hindu, Tuhan itu Maha Esa tiada duanya. Dalam salah satu ajaran filsafat Hindu, Adwaita Wedanta menegaskan bahwa hanya ada satu kekuatan dan menjadi sumber dari segala yang ada (Brahman), yang memanifestasikan diri-Nya kepada manusia dalam beragam bentuk.

Dalam Agama Hindu ada lima keyakinan dan kepercayaan yang disebut dengan Pancasradha. Pancasradha merupakan keyakinan dasar umat Hindu. Kelima keyakinan tersebut, yakni:

1. Widhi Tattwa - percaya kepada Tuhan Yang Maha Esa dan segala aspeknya
2. Atma Tattwa - percaya dengan adanya jiwa dalam setiap makhluk
3. Karmaphala Tattwa - percaya dengan adanya hukum sebab-akibat dalam setiap perbuatan
4. Punarbhava Tattwa - percaya dengan adanya proses kelahiran kembali (reinkarnasi)
5. Moksa Tattwa - percaya bahwa kebahagiaan tertinggi merupakan tujuan akhir manusia

Widhi Tattwa
Omkara. Aksara suci bagi umat Hindu yang melambangkan "Brahman" atau "Tuhan Sang Pencipta".

Widhi Tattwa merupakan konsep kepercayaan terdapat Tuhan yang Maha Esa dalam pandangan Hinduisme. Agama Hindu yang berlandaskan Dharma menekankan ajarannya kepada umatnya agar meyakini dan mengakui keberadaan Tuhan yang Maha Esa. Dalam filsafat Adwaita Wedanta dan dalam kitab Weda, Tuhan diyakini hanya satu namun orang bijaksana menyebutnya dengan berbagai nama. Dalam agama Hindu, Tuhan disebut Brahman. Filsafat tersebut tidak mengakui bahwa dewa-dewi merupakan Tuhan tersendiri atau makhluk yang menyaingi derajat Tuhan[6].

Atma Tattwa

Atma tattwa merupakan kepercayaan bahwa terdapat jiwa dalam setiap makhluk hidup. Dalam ajaran Hinduisme, jiwa yang terdapat dalam makhluk hidup merupakan percikan yang berasal dari Tuhan dan disebut Atman. Jivatma bersifat abadi, namun karena terpengaruh oleh badan manusia yang bersifat maya, maka Jiwatma tidak mengetahui asalnya yang sesungguhnya. Keadaan itu disebut Awidya. Hal tersebut mengakibatkan Jiwatma mengalami proses reinkarnasi berulang-ulang. Namun proses reinkarnasi tersebut dapat diakhiri apabila Jivatma mencapai moksa[7].
[sunting] Karmaphala
!Artikel utama untuk bagian ini adalah: Karmaphala

Agama Hindu mengenal hukum sebab-akibat yang disebut Karmaphala (karma = perbuatan; phala = buah/hasil) yang menjadi salah satu keyakinan dasar. Dalam ajaran Karmaphala, setiap perbuatan manusia pasti membuahkan hasil, baik atau buruk. Ajaran Karmaphala sangat erat kaitannya dengan keyakinan tentang reinkarnasi, karena dalam ajaran Karmaphala, keadaan manusia (baik suka maupun duka) disebabkan karena hasil perbuatan manusia itu sendiri, baik yang ia lakukan pada saat ia menjalani hidup maupun apa yang ia lakukan pada saat ia menjalani kehidupan sebelumnya. Dalam ajaran tersebut, bisa dikatakan manusia menentukan nasib yang akan ia jalani sementara Tuhan yang menentukan kapan hasilnya diberikan (baik semasa hidup maupun setelah reinkarnasi)[8].

Punarbhawa

Punarbhawa merupakan keyakinan bahwa manusia mengalami reinkarnasi. Dalam ajaran Punarbhawa, reinkarnasi terjadi karena jiwa harus menanggung hasil perbuatan pada kehidupannya yang terdahulu. Apabila manusia tidak sempat menikmati hasil perbuatannya seumur hidup, maka mereka diberi kesempatan untuk menikmatinya pada kehidupan selanjutnya. Maka dari itu, munculah proses reinkarnasi yang bertujuan agar jiwa dapat menikmati hasil perbuatannya (baik atau buruk) yang belum sempat dinikmati. Proses reinkarnasi diakhiri apabila seseorang mencapai kesadaran tertinggi (moksa).

Moksa

Dalam keyakinan umat Hindu, Moksa merupakan suatu keadaan di mana jiwa merasa sangat tenang dan menikmati kebahagiaan yang sesungguhnya karena tidak terikat lagi oleh berbagai macam nafsu maupun benda material. Pada saat mencapai keadaan Moksa, jiwa terlepas dari siklus reinkarnasi sehingga jiwa tidak bisa lagi menikmati suka-duka di dunia. Oleh karena itu, Moksa menjadi tujuan akhir yang ingin dicapai oleh umat Hindu.

Konsep ketuhanan
Salah satu bentuk penerapan monoteisme Hindu di Indonesia adalah konsep Padmasana, sebuah tempat sembahyang Hindu untuk memuja Brahman atau "Tuhan Sang Penguasa".
Seorang perempuan Hindu Bali sedang menempatkan sesaji di tempat suci keluarganya.
Kuil Hindu di caldeira Bromo, pegunungan Tengger, Jawa Timur

Agama Hindu merupakan agama tertua di dunia dan rentang sejarahnya yang panjang menunjukkan bahwa agama Hindu telah melewati segala paham ketuhanan yang pernah ada di dunia.[9] Menurut penelitian yang dilakukan oleh para sarjana, dalam tubuh Agama Hindu terdapat beberapa konsep ketuhanan, antara lain henoteisme, panteisme, monisme, monoteisme, politeisme, dan bahkan ateisme. Konsep ketuhanan yang paling banyak dipakai adalah monoteisme (terutama dalam Weda, Agama Hindu Dharma dan Adwaita Wedanta), sedangkan konsep lainnya (ateisme, panteisme, henoteisme, monisme, politeisme) kurang diketahui. Sebenarnya konsep ketuhanan yang jamak tidak diakui oleh umat Hindu pada umumnya karena berdasarkan pengamatan para sarjana yang meneliti agama Hindu tidak secara menyeluruh.

Monoteisme

Dalam agama Hindu pada umumnya, konsep yang dipakai adalah monoteisme. Konsep tersebut dikenal sebagai filsafat Adwaita Wedanta yang berarti "tak ada duanya". Selayaknya konsep ketuhanan dalam agama monoteistik lainnya, Adwaita Wedanta menganggap bahwa Tuhan merupakan pusat segala kehidupan di alam semesta, dan dalam agama Hindu, Tuhan dikenal dengan sebutan Brahman.

Dalam keyakinan umat Hindu, Brahman merupakan sesuatu yang tidak berawal namun juga tidak berakhir. Brahman merupakan pencipta sekaligus pelebur alam semesta. Brahman berada di mana-mana dan mengisi seluruh alam semesta. Brahman merupakan asal mula dari segala sesuatu yang ada di dunia. Segala sesuatu yang ada di alam semesta tunduk kepada Brahman tanpa kecuali. Dalam konsep tersebut, posisi para dewa disetarakan dengan malaikat dan enggan untuk dipuja sebagai Tuhan tersendiri, melainkan dipuji atas jasa-jasanya sebagai perantara Tuhan kepada umatnya.

Filsafat Adwaita Wedanta menganggap tidak ada yang setara dengan Brahman, Sang pencipta alam semesta. Dalam keyakinan umat Hindu, Brahman hanya ada satu, tidak ada duanya, namun orang-orang bijaksana menyebutnya dengan berbagai nama sesuai dengan sifatnya yang maha kuasa. Nama-nama kebesaran Tuhan kemudian diwujudkan ke dalam beragam bentuk Dewa-Dewi, seperti misalnya: Wisnu, Brahma, Siwa, Laksmi, Parwati, Saraswati, dan lain-lain. Dalam Agama Hindu Dharma (khususnya di Bali), konsep Ida Sang Hyang Widhi Wasa merupakan suatu bentuk monoteisme asli orang Bali.

Panteisme

Dalam salah satu Kitab Hindu yakni Upanishad, konsep yang ditekankan adalah panteisme. Konsep tersebut menyatakan bahwa Tuhan tidak memiliki wujud tertentu maupun tempat tinggal tertentu, melainkan Tuhan berada dan menyatu pada setiap ciptaannya, dan terdapat dalam setiap benda apapun[10], ibarat garam pada air laut. Dalam agama Hindu, konsep panteisme disebut dengan istilah Wyapi Wyapaka. Kitab Upanishad dari Agama Hindu mengatakan bahwa Tuhan memenuhi alam semesta tanpa wujud tertentu, beliau tidak berada di surga ataupun di dunia tertinggi namun berada pada setiap ciptaannya.

Ateisme
Ateisme dalam Hindu


Agama Hindu diduga memiliki konsep ateisme (terdapat dalam ajaran Samkhya) yang dianggap positif oleh para teolog/sarjana dari Barat. Samkhya merupakan ajaran filsafat tertua dalam agama Hindu yang diduga menngandung sifat ateisme. Filsafat Samkhya dianggap tidak pernah membicarakan Tuhan dan terciptanya dunia beserta isinya bukan karena Tuhan, melainkan karena pertemuan Purusha dan Prakirti, asal mula segala sesuatu yang tidak berasal dan segala penyebab namun tidak memiliki penyebab[11]. Oleh karena itu menurut filsafat Samkhya, Tuhan tidak pernah campur tangan. Ajaran filsafat ateisme dalam Hindu tersebut tidak ditemui dalam pelaksanaan Agama Hindu Dharma di Indonesia, namun ajaran filsafat tersebut (Samkhya) merupakan ajaran filsafat tertua di India. Ajaran ateisme dianggap sebagai salah satu sekte oleh umat Hindu Dharma dan tidak pernah diajarkan di Indonesia.

Konsep lainnya

Di samping mengenal konsep monoteisme, panteisme, dan ateisme yang terkenal, para sarjana mengungkapkan bahwa terdapat konsep henoteisme, politeisme, dan monisme dalam ajaran agama Hindu yang luas. Ditinjau dari berbagai istilah itu, agama Hindu paling banyak menjadi objek penelitian yang hasilnya tidak menggambarkan kesatuan pendapat para Indolog sebagai akibat berbedanya sumber informasi. Agama Hindu pada umumnya hanya mengakui sebuah konsep saja, yakni monoteisme. Menurut pakar agama Hindu, konsep ketuhanan yang banyak terdapat dalam agama Hindu hanyalah akibat dari sebuah pengamatan yang sama dari para sarjana dan tidak melihat tubuh agama Hindu secara menyeluruh[12]. Seperti misalnya, agama Hindu dianggap memiliki konsep politeisme namun konsep politeisme sangat tidak dianjurkan dalam Agama Hindu Dharma dan bertentangan dengan ajaran dalam Weda.

Meskipun banyak pandangan dan konsep Ketuhanan yang diamati dalam Hindu, dan dengan cara pelaksanaan yang berbeda-beda sebagaimana yang diajarkan dalam Catur Yoga, yaitu empat jalan untuk mencapai Tuhan, maka semuanya diperbolehkan. Mereka berpegang teguh kepada sloka yang mengatakan:
“ Jalan mana pun yang ditempuh manusia kepada-Ku, semuanya Aku terima dan Aku beri anugerah setimpal sesuai dengan penyerahan diri mereka. Semua orang mencariku dengan berbagai jalan, wahai putera Partha (Arjuna)[13] ”

Pustaka suci

Ajaran agama dalam Hindu didasarkan pada kitab suci atau susastra suci keagamaan yang disusun dalam masa yang amat panjang dan berabad-abad, yang mana di dalamnya memuat nilai-nilai spiritual keagamaan berikut dengan tuntunan dalam kehidupan di jalan dharma. Di antara susastra suci tersebut, Weda merupakan yang paling tua dan lengkap, yang diikuti dengan Upanishad sebagai susastra dasar yang sangat penting dalam mempelajari filsafat Hindu. Sastra lainnya yang menjadi landasan penting dalam ajaran Hindu adalah Tantra, Agama dan Purana serta kedua Itihasa (epos), yaitu Ramayana dan Mahabharata. Bhagawadgita adalah ajaran yang dimuat dalam Mahabharata, merupakan susastra yang dipelajari secara luas, yang sering disebut sebagai ringkasan dari Weda.

Hindu meliputi banyak aspek keagamaan, tradisi, tuntunan hidup, serta aliran/sekte. Umat Hindu meyakini akan kekuasaan Yang Maha Esa, yang disebut dengan Brahman dan memuja Brahma, Wisnu atau Siwa sebagai perwujudan Brahman dalam menjalankan fungsi sebagai pencipta, pemelihara dan pelebur alam semesta.

Secara umum, pustaka suci Hindu dibagi menjadi dua kelompok, yaitu kelompok kitab Sruti dan kelompok kitab Smerti.

* Sruti berarti "yang didengar" atau wahyu. Yang tergolong kitab Sruti adalah kitab-kitab yang ditulis berdasarkan wahyu Tuhan, seperti misalnya Weda, Upanishad, dan Bhagawadgita. Dalam perkembangannya, Weda dan Upanishad terbagi lagi menjadi bagian yang lebih kecil, seperti misalnya Regweda dan Isopanishad. Kitab Weda berjumlah empat bagian sedangkan kitab Upanishad berjumlah sekitar 108 buah.

* Smerti berarti "yang diingat" atau tradisi. Yang tergolong kitab Smerti adalah kitab-kitab yang tidak memuat wahyu Tuhan, melainkan kitab yang ditulis berdasarkan pemikiran dan renungan manusia, seperti misalnya kitab tentang ilmu astronomi, ekonomi, politik, kepemimpinan, tata negara, hukum, sosiologi, dan sebagainya. Kitab-kitab smerti merupakan penjabaran moral yang terdapat dalam kitab Sruti.

Kitab Regweda dalam aksara Dewanagari dari abad ke-19.
Krishna Dwaipayana Wyasa, seorang Maharesi yang mengklasifikasi kitab Weda.

Weda

Weda merupakan kitab suci yang menjadi sumber segala ajaran agama Hindu. Weda merupakan kitab suci tertua di dunia karena umurnya setua umur agama Hindu. Weda berasal dari bahasa Sanskerta, yaitu dari kata vid yang berarti "tahu". Kata Weda berarti "pengetahuan". Para Maha Rsi yang menerima wahyu Weda jumlahnya sangat banyak, namun yang terkenal hanya tujuh saja yang disebut Saptaresi. Ketujuh Maha Rsi tersebut yakni:

1. Resi Gritsamada
2. Resi Wasista
3. Resi Atri
4. Resi Wiswamitra
5. Resi Wamadewa
6. Resi Bharadwaja
7. Resi Kanwa

Ayat-ayat yang diturunkan oleh Tuhan kepada para Maha Rsi tersebut tidak terjadi pada suatu zaman yang sama dan tidak diturunkan di wilayah yang sama. Resi yang menerima wahyu juga tidak hidup pada masa yang sama dan tidak berada di wilayah yang sama dengan resi lainnya, sehingga ribuan ayat-ayat tersebut tersebar di seluruh wilayah India dari zaman ke zaman, tidak pada suatu zaman saja. Agar ayat-ayat tersebut dapat dipelajari oleh generasi seterusnya, maka disusunlah ayat-ayat tersebut secara sistematis ke dalam sebuah buku. Usaha penyusunan ayat-ayat tersebut dilakukan oleh Bagawan Byasa atau Krishna Dwaipayana Wyasa dengan dibantu oleh empat muridnya, yaitu: Bagawan Pulaha, Bagawan Jaimini, Bagawan Wesampayana, dan Bagawan Sumantu.

Setelah penyusunan dilakukan, ayat-ayat tersebut dikumpulkan ke dalam sebuah kitab yang kemudian disebut Weda. Sesuai dengan isinya, Weda terbagi menjadi empat, yaitu:

1. Regweda Samhita
2. Ayurweda Samhita
3. Samaweda Samhita
4. Atharwaweda Samhita

Keempat kitab tersebut disebut "Caturweda Samhita". Selain keempat Weda tersebut, Bhagawadgita yang merupakan intisari ajaran Weda disebut sebagai "Weda yang kelima".

Bhagawadgita


Bhagawadgita merupakan suatu bagian dari kitab Bhismaparwa, yakni kitab keenam dari seri Astadasaparwa kitab Mahabharata, yang berisi percakapan antara Sri Kresna dengan Arjuna menjelang Bharatayuddha terjadi. Diceritakan bahwa Arjuna dilanda perasaan takut akan kemusnahan Dinasti Kuru jika Bharatayuddha terjadi. Arjuna juga merasa lemah dan tidak tega untuk membunuh saudara dan kerabatnya sendiri di medan perang. Dilanda oleh pergolakan batin antara mana yang benar dan mana yang salah, Arjuna bertanya kepada Kresna yang mengetahui dengan baik segala ajaran agama.

Kresna yang memilih menjadi kusir kereta Arjuna menjelaskan dengan panjang lebar ajaran-ajaran ketuhanan dan kewajiban seorang kesatria agar dapat membedakan antara yang baik dengan yang salah. Ajaran tersebut kemudian dirangkum menjadi sebuah kitab filsafat yang sangat terkenal yang bernama Bhagawadgita.

Bhagawadgita terdiri dari delapan belas bab dan berisi ± 650 sloka. Setiap bab menguraikan jawaban-jawaban yang diajukan oleh Arjuna kepada Kresna. Jawaban-jawaban tersebut merupakan wejangan suci sekaligus pokok-pokok ajaran Weda.
Salah satu ilustrasi dalam kitab Warahapurana.
Sebuah ilustrasi dalam kitab Mahabharata, salah satu Itihasa (wiracarita Hindu).

Purana

Purana adalah bagian dari kesusastraan Hindu yang memuat mitologi, legenda, dan kisah-kisah zaman dulu. Kata Purana berarti "sejarah kuno" atau "cerita kuno". Penulisan kitab-kitab Purana diperkirakan dimulai sekitar tahun 500 SM. Terdapat delapan belas kitab Purana yang disebut Mahapurana. Adapun kedelapan belas kitab tersebut yakni:

1. Matsyapurana
2. Wisnupurana
3. Bhagawatapurana
4. Warahapurana
5. Wamanapurana
6. Markandeyapurana
7. Bayupurana
8. Agnipurana
9. Naradapurana



1. Garudapurana
2. Linggapurana
3. Padmapurana
4. Skandapurana
5. Bhawisyapurana
6. Brahmapurana
7. Brahmandapurana
8. Brahmawaiwartapurana
9. Kurmapurana

[sunting] Itihasa
!Artikel utama untuk bagian ini adalah: Itihasa

Itihasa adalah suatu bagian dari kesusastraan Hindu yang menceritakan kisah kepahlawanan para raja dan kesatria Hindu di masa lampau dan dikombinasikan dengan filsafat agama, mitologi, dan cerita tentang makhluk supranatural, yang merupakan manifestasi kekuatan Brahman. Kitab Itihasa disusun oleh para Resi dan pujangga India masa lampau, seperti misalnya Resi Walmiki dan Resi Byasa. Itihasa yang terkenal ada dua, yaitu Ramayana dan Mahabharata.
[sunting] Kitab lainnya

Selain kitab Weda, Bhagawadgita, Upanishad, Purana dan Itihasa, agama Hindu mengenal berbagai kitab lainnya seperti misalnya: Tantra, Jyotisha, Darsana, Salwasutra, Nitisastra, Kalpa, Chanda, dan lain-lain. Kebanyakan kitab tersebut tergolong ke dalam kitab Smerti karena memuat ajaran astronomi, ilmu hukum, ilmu tata negara, ilmu sosial, ilmu kepemimpinan, ilmu bangunan dan pertukangan, dan lain-lain.

Kitab Tantra memuat tentang cara pemujaan masing-masing sekte dalam agama Hindu. Kitab Tantra juga mengatur tentang pembangunan tempat suci Hindu dan peletakkan arca. Kitab Nitisastra memuat ajaran kepemimpinan dan pedoman untuk menjadi seorang pemimpin yang baik. Kitab Jyotisha merupakan kitab yang memuat ajaran sistem astronomi tradisional Hindu. Kitab Jyotisha berisi pedoman tentang benda langit dan peredarannya. Kitab Jyotisha digunakan untuk meramal dan memperkirakan datangnya suatu musim.
[sunting] Karakteristik
Ritual Keagamaan Hindu di Candi Prambanan, Yogyakarta, Indonesia.

Dalam agama Hindu, seorang umat berkontemplasi tentang misteri Brahman dan mengungkapkannya melalui mitos yang jumlahnya tidak habis-habisnya dan melalui penyelidikan filosofis. Mereka mencari kemerdekaan dari penderitaan manusia melalui praktik-praktik askese atau meditasi yang mendalam, atau dengan mendekatkan diri kepada Tuhan melalui cinta kasih, bakti dan percaya (Sradha).

Umat Hindu juga menyebut agamanya sebagai Sanatana Dharma yang artinya Dharma yang kekal abadi.

Menurut kepercayaan para penganutnya, ajaran Hindu langsung diajarkan oleh Tuhan sendiri, yang turun atau menjelma ke dunia yang disebut Awatara. Misalnya Kresna, adalah penjelmaan Tuhan ke dunia pada zaman Dwaparayuga, sekitar puluhan ribu tahun yang lalu[14]. Ajaran Kresna atau Tuhan sendiri yang termuat dalam kitab Bhagawadgita, adalah kitab suci Hindu yang utama. Bagi Hindu, siapapun berhak dan memiliki kemampuan untuk menerima ajaran suci atau wahyu dari Tuhan asalkan dia telah mencapai kesadaran atau pencerahan. Oleh sebab itu dalam agama Hindu wahyu Tuhan bukan hanya terbatas pada suatu zaman atau untuk seseorang saja. Bahwa wahyu Tuhan yang diturunkan dari waktu ke waktu pada hakekatnya adalah sama, yaitu tentang kebenaran, kasih sayang, kedamaian, tentang kebahagiaan yang kekal abadi, tentang hakekat akan diri manusia yang sebenarnya dan tentang dari mana manusia lahir dan mau ke mana manusia akan pergi, atau apa tujuan yang sebenarnya manusia hidup ke dunia.





Kelompok Astika yang ajarannya tidak bersumber langsung kepada Weda


Wedanta
Mimamsa
Yoga
Samkhya
Waisiseka
Nyaya
Adwaita
Dwaita
Wisistadwaita


Keterangan:

* Kotak Hijau : Sad Darsana



Terdapat enam Astika (filsafat Hindu) — institusi pendidikan filsafat ortodok yang memandang Weda sebagai dasar kemutlakan dalam pengajaran filsafat Hindu — yaitu: Nyāya, Vaisheṣhika, Sāṃkhya, Yoga, Mīmāṃsā (juga disebut dengan Pūrva Mīmāṃsā), dan Vedānta (juga disebut dengan Uttara Mīmāṃsā) ke-enam sampradaya ini dikenal dengan istilah Sad Astika Darshana atau Sad Darshana. Diluar keenam Astika diatas, terdapat juga Nastika, pandangan Heterodok yang tidak mengakui otoritas dari Weda, yaitu: Buddha, Jaina dan Carvaka.

Meski demikian, ajaran filsafat ini biasanya dipelajari secara formal oleh para pakar, pengaruh dari masing-masing Astika ini dapat dilihat dari sastra-sastra Hindu dan keyakinan yang dipegang oleh pemeluknya dalam kehidupan sehari-hari.

Konsep Hindu

Hindu memiliki beragam konsep keagamaan yang diterapkan sehari-hari. Konsep-konsep tersebut meliputi pelaksanaan yajña, sistem Catur Warna (kasta), pemujaan terhadap Dewa-Dewi, Trihitakarana, dan lain-lain.


Dewa dalam konsep Hinduisme

Dalam ajaran agama Hindu, Dewa adalah makhluk suci, makhluk supernatural, penghuni surga, setara dengan malaikat, dan merupakan manifestasi dari Tuhan Yang Maha Esa. Kata “dewa” berasal dari kata “div” yang berarti “beResinar”. Dalam kitab suci Reg Weda, Weda yang pertama, disebutkan adanya 33 Dewa, yang mana ketiga puluh tiga Dewa tersebut merupakan manifestasi dari kemahakuasaan Tuhan Yang Maha Esa. Di antara Dewa-Dewi dalam agama Hindu, yang paling terkenal sebagai suatu konsep adalah: Brahmā, Wisnu, Çiwa. Mereka disebut Trimurti.

Dalam kitab-kitab Weda dinyatakan bahwa para Dewa tidak dapat bergerak bebas tanpa kehendak Tuhan. Para Dewa juga tidak dapat menganugerahkan sesuatu tanpa kehendak Tuhan. Para Dewa, sama seperti makhluk hidup yang lainnya, bergantung kepada kehendak Tuhan. Filsafat Advaita (yang berarti: “tidak ada duanya”) menyatakan bahwa tidak ada yang setara dengan Tuhan dan para Dewa hanyalah perantara antara beliau dengan umatnya.

Sistem Catur Warna (Golongan Masyarakat)

Dalam agama Hindu, dikenal istilah Catur Warna bukan sama sekali dan tidak sama dengan kasta. Karena di dalam ajaran Pustaka Suci Weda, tidak terdapat istilah kasta. yang ada hanyalah istilah Catur Warna. Dalam ajaran Catur Warna, masyarakat dibagi menjadi empat golongan, yaitu:

* Brāhmana : golongan para pendeta, orang suci, pemuka agama dan rohaniwan
* Ksatria : golongan para raja, adipati, patih, menteri, dan pejabat negara
* Waisya : golongan para pekerja di bidang ekonomi
* Sudra : golongan para pembantu ketiga golongan di atas

Menurut ajaran catur Warna, status seseorang didapat sesuai dengan pekerjaannya. Jadi, status seseorang tidak didapat semenjak dia lahir melainkan didapat setelah ia menekuni suatu profesi atau ahli dalam suatu bidang tertentu. Catur Warna menekankan seseorang agar melaksanakan kewajibannya dengan sebaik-baiknya. Keempat golongan sangat dianjurkan untuk saling membantu agar mereka dapat memperoleh hak. Dalam sistem Catur Warna terjadi suatu siklus “memberi dan diberi” jika keempat golongan saling memenuhi kewajibannya.
[sunting] Pelaksanaan ritual (Yajña)

Atikel utama: Yajña

Dalam ajaran Hindu, Yajña merupakan pengorbanan suci secara tulus ikhlas kepada Tuhan Yang Maha Esa, kepada para leluhur, kepada sesama manusia, dan kepada alam semesta. Biasanya diwujudkan dalam ritual yang sangat erat kaitannya dengan kehidupan umat Hindu. Tujuan pengorbanan tersebut bermacam-macam, bisa untuk memohon keselamatan dunia, keselamatan leluhur, maupun sebagai kewajiban seorang umat Hindu. Bentuk pengorbanan tersebut juga bermacam-macam, salah satunya yang terkenal adalah Ngaben, yaitu ritual yang ditujukan kepada leluhur (Pitra Yadnya).
[sunting] Sekte (aliran) dalam Hindu

Jalan yang dipakai untuk menuju Tuhan (Hyang Widhi) jalurnya beragam, dan kemudian dikenallah para dewa. Dewa yang tertinggi dijadikan sarana untuk mencapai Hyang Widhi. Aliran terbesar agama Hindu saat ini adalah dari golongan Sekte Waisnawa yaitu menonjolkan kasih sayang dan bersifat memelihara; yang kedua terbesar ialah Sekte Siwa sebagai pelebur dan pengembali yang menjadi tiga sekte besar, yaitu Sekte Siwa, Sekte Sakti (Durga ), dan Sekte Ganesha, serta terdapat pula Sekte Siwa Siddhanta yang merupakan aliran mayoritas yang dijalani oleh masyarakat Hindu Bali, sekte Bhairawa dan Sekte - Sekte yang lainnya. Yang ketiga ialah Sekte Brahma sebagai pencipta yang menurunkan Sekte Agni, Sekte Rudra, Sekte Yama, dan Sekte Indra. Sekte adalah jalan untuk mencapai tujuan hidup menurut Agama Hindu, yaitu moksha (kembali kepada Tuhan), dan pemeluk Hindu dipersilahkan memilih sendiri aliran yang mana menurutnya yang paling baik/bagus.
[sunting] Toleransi umat Hindu
Agama ini memiliki ciri khas sebagai salah satu agama yang paling toleran, yang mana di dalam kitab Weda dalam salah satu baitnya memuat kalimat berikut:

Sansekerta: एकम् सत् विप्रा: बहुधा वदन्ति
Alihaksara: Ekam Sat Vipraaha Bahudhaa Vadanti
Cara baca dalam bahasa Indonesia: Ekam Sat Wiprah Bahuda Wadanti
Bahasa Indonesia: "Hanya ada satu kebenaran tetapi para orang pandai menyebut-Nya dengan banyak nama."

— Rg Weda (Buku I, Gita CLXIV, Bait 46)


Dalam berbagai pustaka suci Hindu, banyak terdapat sloka-sloka yang mencerminkan toleransi dan sikap yang adil oleh Tuhan. Umat Hindu menghormati kebenaran dari mana pun datangnya dan menganggap bahwa semua agama bertujuan sama, yaitu menuju Tuhan, namun dengan berbagai sudut pandang dan cara pelaksanaan yang berbeda. Hal itu diuraikan dalam kitab suci mereka sebagai berikut:

samo ‘haṁ sarva-bhūteṣu na me dveṣyo ‘sti na priyah
ye bhajanti tu māṁ bhaktyā mayi te teṣu cāpy aham

(Bhagawadgita, IX:29)

Arti:

Aku tidak pernah iri dan selalu bersikap adil terhadap semua makhluk.
Bagi-Ku tidak ada yang paling Ku-benci dan tidak ada yang paling Aku kasihi.
Tetapi yang berbakti kepada-Ku, dia berada pada-Ku dan Aku bersamanya pula



Ye yathā mām prapadyante tāms tathaiva bhajāmy aham,
mama vartmānuvartante manusyāh pārtha sarvaśah

(Bhagawadgita, 4:11)

Arti:

Jalan mana pun yang ditempuh seseorang kepada-Ku,
Aku memberinya anugerah setimpal. Semua orang mencari-Ku
dengan berbagai jalan, wahai putera Partha (Arjuna)



Yo yo yām yām tanum bhaktah śraddhayārcitum icchati,
tasya tasyācalām śraddhām tām eva vidadhāmy aham

(Bhagawadgita, 7:21)

Arti:

Kepercayaan apapun yang ingin dipeluk seseorang,
Aku perlakukan mereka sama dan
Ku-berikan berkah yang setimpal supaya ia lebih mantap



Meskipun ada yang menganggap Dewa-Dewi merupakan Tuhan tersendiri, namun umat Hindu memandangnya sebagai cara pemujaan yang salah. Dalam kitab suci mereka, kepribadian Tuhan Yang Maha Esa bersabda:

ye ‘py anya-devatā-bhaktā yajante śraddhayānvitāḥ
te ‘pi mām eva kaunteya yajanty avidhi-pūrvakam

(Bhagawadgita, IX:23)

Arti:

Orang-orang yang menyembah Dewa-Dewa dengan penuh keyakinannya
sesungguhnya hanya menyembah-Ku, tetapi mereka melakukannya
dengan cara yang keliru, wahai putera Kunti (Arjuna)

Pemeluk agama Hindu juga mengenal arti Ahimsa dan "Satya Jayate Anertam". Mereka diharapkan tidak suka (tidak boleh) membunuh secara biadab tapi untuk kehidupan pembunuhan dilakukan kepada binatang berbisa (nyamuk) untuk makanan sesuai swadarmanya, dan diminta jujur dalam melakukan segala pikiran, perkataan, dan perbuatan